Een aantal maanden geleden kondigde de Algemene Onderwijsbond (AOb), Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en Federatie Nederlandse Vakvereniging (FNV) een landelijke onderwijsstaking aan. In de aankondiging werd bekend gemaakt dat de actieweek van 11 tot en met 15 maart 2019 plaats zou vinden, met als grote afsluiter een staking en manifestatie op het Malieveld te ‘s Gravenhage. Vele studentenpartijen hebben zich bij deze actieweek aangesloten. De reden? Er missen structureel miljarden euro’s binnen alle lagen van het onderwijs, de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk en docenten draaien overuren. Van de primaire school tot de universiteit, uit elke richting komen soortgelijke verhalen naar boven. Een historisch moment staat te gebeuren, want nog nooit eerder hebben alle onderwijssectoren tegelijkertijd op het Malieveld gestaan. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft een positief geluid naar buiten laten komen en erkent ook dat de kwaliteit van het onderwijs erg onder druk staat. En de Hanze dan?
Van een koude kermis thuiskomen
Als we Henk Pijlman, voorzitter van het bestuur van de Hanzehogeschool, mogen geloven, is er blijkbaar geen sympathie en steun voor de Landelijke Onderwijsstaking vanuit de Hanzehogeschool. Volgens Pijlman is er namelijk geen sprake van een arbeidsconflict binnen de Hanze. Medewerkers van de Hanze die wel willen staken kunnen dus met de kous op de kop thuiskomen; geen salaris, je geeft het maar op als een verlofdag. Ook de Hanze Studentenbelangen Vereniging (HSV) ziet geen meerwaarde in een staking, en heeft docenten opgeroepen niet mee te doen aan de staking. De HSV beweert dat staken ten koste gaat van de student.
Door niet deel te nemen aan de actie en geen steun te betuigen geven het College van Bestuur van de Hanze en de HSV een slecht signaal af
Pijlman wijst erop dat er recentelijk een loonsverhoging van vijf procent is doorgevoerd. Daarnaast wordt werkdruk op de Hanze al langere tijd hoog op de agenda geplaatst en kunnen we in de komende tijd miljoenen extra rijksgeld ontvangen. Medewerkers en studenten mogen meepraten over de besteding. Dat klinkt veelbelovend, maar een loonsverhoging en over de problemen praten, betekent niet dat de problemen ook daadwerkelijk worden opgelost. Door niet deel te nemen aan de actie en geen steun te betuigen, geven het College van Bestuur van de Hanze en de HSV een slecht signaal af. En dat terwijl onze vrienden aan de RUG het nieuws naar buiten hebben gebracht dat stakers hulp krijgen bij het overdragen van taken en hun salaris die dag doorbetaald krijgen!
Het onderwijs onder druk
Kabinet-Rutte III mag dan wel de ambitie hebben om tot de top van de kenniseconomieën te behoren, maar momenteel is het hoger onderwijs een bende. Links en rechts zijn er tegenslagen voor studerend Nederland. Het begon allemaal met het invoeren van het leenstelsel, waardoor studenten zich nu in de schulden moeten steken om te kunnen studeren. Vervolgens werd bekend dat de rente op de studieschuld verhoogd gaat worden en op Prinsjesdag bleek ook nog eens dat er bezuinigd wordt op het onderwijs. Ondertussen bedraagt de totale studieschuld onder Nederlandse studenten bijna 21,5 miljard euro, volgens de het Interstedelijk Studenten Overleg komt dat neer op 1,12x het BBP van IJsland.
Al met al werkt het huidige onderwijsbeleid de toegankelijkheid van het hoger onderwijs enorm tegen, waardoor studeren een luxe wordt.
Hier houdt het echter niet op; het leenstelsel promoot prestatiedruk en psychische problemen onder studenten, waardoor studenten op de spreekwoordelijke lopende band worden klaargestoomd voor het “werkveld” in plaats van dat ze de focus leggen op zelfontwikkeling. Ook wordt het doorstromen van het mbo naar het hoger onderwijs minder aantrekkelijk en hebben jonge huizenkopers met een studieschuld veel meer moeite met het verkrijgen van een hypotheek. Al met al werkt het huidige onderwijsbeleid de toegankelijkheid van het hoger onderwijs enorm tegen, waardoor studeren een luxe wordt.
Werkdruk
Binnen het onderwijzend personeel wordt er veel gesproken over een hoge werkdruk. Loonsverhoging of een financiële tegemoetkoming zijn wellicht een leuke bijkomstigheid, maar zorgen er niet voor dat de werkdruk bij het personeel daadwerkelijk omlaag gaat. Het is dus een kwestie van symptoombestrijding. Daarnaast is de kwaliteit van het hoger onderwijs in het geding door een tekort aan personeel. AOB-enquêtes wijzen op een tekort aan leraren binnen alle lagen van het onderwijs, met alle gevolgen van dien.
De extra rijksgelden vanuit het studievoorschot zijn een dode mus
Conclusie: kabinet-Rutte III zet zich te weinig in voor het onderwijs. De extra rijksgelden vanuit het studievoorschot zijn een dode mus. Staken is misschien niet het directe antwoord op alle problemen binnen het onderwijs, maar het is tenminste een goed begin. Hoe meer mensen, hoe meer invloed we kunnen uitoefenen en hoe duidelijker we onze mening kunnen laten horen. Lijst STERK en de Groninger Studentenbond zullen zich aansluiten bij de landelijke onderwijsstaking en zich samen met de andere studentenpartijen en vakbonden inzetten voor beter onderwijs. Het erkennen van het probleem is de eerste stap naar de oplossing. Het is jammer dat de Hanze haar ogen hiervoor wil sluiten.
Bernd Abeling en Jolien Bruinewoud
Fractievoorzitter Lijst Student Erkend (STERK) en voorzitter Groninger Studentenbond (GSb)
