‘De druk op het halen van eremetaal is zo groot dat de prestatie op zich niet meer zo veel voorstelt’, zei een schaatsster tegen Wennemars & co in het tv-programma Studio Sportwinter. Ja, Olympische Spelen. De weg die is afgelegd, lijkt opeens niets meer waard wanneer de topsporter geen medaille in de wacht sleept. Het gevoel dat ze krijgen als ze na een jarenlange voorbereiding en tomeloze inzet ‘net naast het brons grijpen’ is diep tragisch en uiterst pijnlijk, bijna misdadig.
Twijfelend aan mezelf, probeer ik de schuld buiten mezelf te leggen, en dat lukt
Ik ken dat gevoel. Ik doe nu twee studies. Waar ik, na het zoveelste intensieve gesprek met een docent, concludeer dat ik niet weet wat ik aan het doen ben.
‘Wat wil je gaan doen met je diploma?’
‘Geen idee.’
Ik voel me schuldig als ik tegen m’n studieloopbaanbegeleider zeg dat ik niet weet wat ik aan het doen ben. Ik heb geen doel bij wat ik doe en dat is dus fout. Fout, want anders zou ik me immers niet schuldig voelen. Twijfelend aan mezelf, probeer ik de schuld buiten mezelf te leggen. En dat lukt me: ik kan namelijk zeggen dat het eremetaal, het halen van een diploma, een doel op zich is.
Zelfmedelijden is bedacht voor verliezers, hoor je weleens
De prestaties die je levert, de eindeloze discussies die je voert over de inhoud, het getob over je tentamens, het angstzweet dat je uitbreekt voor en tijdens je voordrachten. Al die ellende is er niet voor niets, het is onderdeel van het leerproces. Toch lijkt het niets meer waard te zijn als je de eindstreep (je P of je bachelor of wat dan ook) niet haalt. Dan treur je omdat je er naast hebt gegrepen. Meer niet. Zelfmedelijden is een concept dat bedacht is voor verliezers, hoor je weleens. Het is echter ook een mechanisme dat je beschermt tegen het zelfdestructieve van het medailledenken.
Voor 2022 hoop ik dat sporters worden geroemd vanwege hun inzet, voor de lange weg naar de Spelen. Net zoals we student moeten roemen voor z’n keuzes. Of dat nou brons, zilver of goud oplevert, of geen enkele plak.
