Als de energiekosten stijgen, mag de huurbaas de huur niet zomaar verhogen. De eigenaar van de Sugar Homes deed dat wel. Wie is dat eigenlijk? Henk niet en Carlo niet. Van Dalen dan? Maar wie is Van Dalen?
In 2018 plaatste De Suiker BV (De Unie Architecten, Keypro en Rizoem) 249 containers op het Suikerunieterrein in Groningen. Deze Sugar Homes, zoals ze werden gedoopt, moesten een tijdelijk onderkomen zijn voor internationale studenten.
De huurprijs bedroeg 560 euro per maand, waarvan 80 euro voor de energiekosten. Dat is een fors bedrag voor een containerwoning, maar de bewoners moesten het er maar mee doen.
En toen, het was 28 januari 2022, kwam er een mailtje van de eigenaar, STHO CV.
Zoals jullie waarschijnlijk hebben opgemerkt is de prijs voor energie de afgelopen maanden erg gestegen. De consequentie daarvan is dat elk huishouden meer moet betalen voor het energieverbruik. Helaas speelt dit probleem ook in de Sugar Homes. De maandelijkse kosten van 80 euro zijn voldoende onder normale omstandigheden. Nu we worden geconfronteerd met veel hogere energieprijzen voorzien we dat de prijs die wij momenteel vragen niet voldoende zal zijn.
Het maandelijkse voorschot dat de studenten voor hun energiekosten moesten betalen ging met tweehonderd euro omhoog. Daardoor, zo luidde de boodschap van STHO, zou de maandelijkse huurprijs komen op 760 euro (inclusief).
Een hoger voorschot in rekening brengen mag alleen in onderling overleg met de bewoners
Een deel van de internationale bewoners (in totaal 67 studenten) liet het er niet bij zitten. Zij richtten de Whatsappgroep Sugar Homes Action op om samen plannen te bedenken en acties te coördineren. Zo besloten ze om juridische hulp in te schakelen. Advocate Sonja Veenstra-Ooms van Het Juridisch Loket nam de kwestie van de studenten onder de loep.
Sugar Homes Action stelde een document samen met alle informatie en updates. Ook de reactie en het advies van de advocate staan erin. Hieruit blijkt dat het voorschotbedrag alleen mag worden verhoogd wanneer er een uitbreiding van het servicekostenpakket is of nadat er een kostenoverzicht is verstrekt. Ook dient er sprake te zijn van een individuele energiemeter per container. In onderling overleg mag de eigenaar wel een hoger voorschotbedrag in rekening brengen. Zo’n overleg heeft echter niet plaats gevonden, de studenten hebben nooit een overzicht van de kosten ontvangen en er zijn geen afzonderlijke meters. Op basis hiervan mag de eigenaar het voorschotbedrag van de energiekosten niet zomaar verhogen.
Er zijn ook studenten die op dit moment wél 760 euro per maand betalen
Het Juridisch Loket adviseerde de studenten daarom niet akkoord te gaan met de verhoging en alleen het overeengekomen bedrag van 80 euro te betalen en om (schriftelijk) bij de verhuurder te protesteren.
De meerderheid van de studenten betaalt de verhoging dan ook niet. Zij hebben hier geen consequenties van ondervonden omdat ze afgelopen augustus een contract voor een jaar afsloten. Deze contracten lopen in juli af. Mochten zij hun contract na juli willen verlengen, dan zullen zij de verhoging wél moeten betalen.
Er zijn ook studenten die op dit moment wel degelijk 760 euro per maand betalen. Dat zijn degenen die contracten tekende die op 1 februari ingingen, toen de verhoging al was doorgevoerd. Deze contracten lopen een half jaar en eindigen op 31 juli.
De energiemarkt is gek geworden
Op het Suikerunieterrein staat één hoofdmeter, vooraan op het terrein. Daarachter zitten allerlei tussenmeters die het energieverbruik van elke gebruiker meten. Het Suikerunieterrein heeft namelijk meerdere huurders. Naast STHO zijn dat gebruikers als het Paradigm Biergarten Terras, het Stadslab Festival Terras, de Wolkenfabriek en het Rebel Hostel.
De eigenaar van het terrein, EST BV, koopt de elektriciteit in voor het gehele Suikerunieterrein. De hoofdmeter houdt bij hoeveel energie de afzonderlijke huurders gebruiken. STHO-manager Niels van Dalen legt uit: ‘Wij betalen ons verbruik aan EST en die betaalt de factuur aan de energieleverancier. Elke huurder krijgt dus een eigen afrekening van EST. Die zijn allemaal gebaseerd op dezelfde eenheidsprijs per kilowattuur.’
De energie van het Suikerunieterrein wordt geleverd door Energie van Ons dat in december een prijs voor het jaar daarop vaststelt. Jaap Hoeksema, eigenaar van Energie van Ons, vertelt waarom de rekening zo hoog is. ‘De energiemarkt is gek geworden, de explosie van de energieprijzen was in dertig jaar nog nooit zo heftig als nu. Misschien dacht de verhuurder op het moment van het afsluiten van het contract dat de prijs omlaag zou gaan.’
Henk van Henk’s Place kent de klachten van de studenten, maar hij wil er weinig over loslaten
STHO regelt de verhuur van de containers niet zelf. Dat doet Groningse Panden, met aan het hoofd Carlo de Boer. De Boer voert het werk uit namens STHO-manager Van Dalen. Dan is er nog Henk voor het dagelijks beheer van het terrein. In Henk’s Place, de gemeenschappelijke ruimte in het midden van het complex, komen studenten samen om een biertje te drinken. Ze kunnen maaltijden kopen die Henk voor ze maakt. En Henk organiseert cocktailavonden. Henk weet dat de studenten in gesprek zijn met de eigenaar over de verhoging maar wil er verder niets over loslaten. Wel zegt hij: ‘Veel studenten hier komen uit warme landen. Zij hebben de verwarming erg hoog staan en hebben de ramen erbij open. Misschien is het dan ook wel logisch dat de energiekosten omhooggaan.’
De bewoners vinden de gang van zaken nogal sketchy
Student Kirsten vertelt dat ze geen idee hadden wie Niels van Dalen was totdat hij afgelopen februari opdook in het nieuws als manager van STHO, de eigenaar van de Sugar Homes. ‘Hij was Carlo’s alter ego’. Dat is volgens Van Dalen niet zo vreemd: ‘Een eigenaar staat soms weleens op het huurcontract, maar je ziet hem niet vaak in levenden lijve. Dat is meestal een goed teken want dan heeft de beheerder alles goed geregeld en is er niks aan de hand. Maar die energieprijzen zorgden voor dusdanig veel onrust dat wij vonden dat wij daarover naar buiten toe moesten treden en dat we dat niet aan Groningse Panden moesten overlaten.’
In de Whatsappgroep van de studenten wordt over de communicatie één ding heel duidelijk: niet aanwezig. De Franse Carla vertelt dat er het nogal ‘sketchy’ aan toe gaat. ‘Wij hebben geen enkel contact met onze huisbazen. Wanneer we met Carlo praten zegt hij dat hij niks kan doen omdat de huisbazen hem de instructies geven. Maar wij kunnen niet met hen in contact komen en we hebben geen enkel idee wie zij zijn. Het enige wat wij mogen doen is geld sturen voor onze huur.’
Ze weten dat ze geld bij ons weg kunnen halen omdat we zo wanhopig zijn, ze proberen ons gewoon uit te melken
Carla was van plan om haar contract te verlengen maar is daar nu van terug gekomen. ‘Ik verbruik in mijn eentje echt geen 200 euro aan energiekosten per maand. Ze weten dat ze geld bij ons weg kunnen halen omdat we zo wanhopig zijn. We kunnen niet weg, omdat er in Groningen te weinig studentenkamers zijn. Ze proberen ons gewoon uit te melken en wilden zelfs nog dat we gingen betalen voor november en december. Op mijn contract staat nu nog 560, maar zodra dat 760 wordt ben ik weg.’
Ook de 25-jarige Mika uit Zuid-Afrika draait er niet omheen. Zij vindt de verhoging simpelweg oneerlijk. ‘Het is voor een internationale student al duur om in Nederland te studeren. Je plant je budget per maand op basis van wat je gaat uitgeven. Als studenten het zich konden veroorloven om 760 euro te betalen, hadden ze wel een plek gezocht die veel dichter bij het centrum zit. Ik heb het gevoel dat ze niet aan de gevolgen hebben gedacht. Het voelt gewoon verkeerd om ons te vragen 200 euro extra per maand te betalen terwijl wij al op een studentenbudget leven.’
Student & Stad: ‘Veel verhuurders gedragen zich slecht, er zijn veel misstanden en dit is daarvan een goed voorbeeld’
Carlo de Boer van verhuurder Groningse Panden was moeilijk te bereiken voor commentaar. In een eerste e-mail kwam hij met hetzelfde algemene statement als de studenten ontvingen. Na drie nieuwe mailtjes en drie telefoontjes, stuurde hij een andere reactie. ‘Ik denk dat je veel informatie en/of antwoorden wel op het internet kunt vinden. Ik heb momenteel helaas de tijd niet om inhoudelijk op de vragen in te gaan.’
In de Groningse politiek gaan de wenkbrauwen omhoog wanneer de onwettige verhoging ter sprake komt. Steven Bosch, fractievoorzitter van de partij Student & Stad: ‘Wij vinden dat veel verhuurders in Groningen zich slecht gedragen. Er zijn veel misstanden en dit is daarvan een goed voorbeeld. Ik zou het logischer vinden dat je zo’n kwestie samen oplost en niet simpelweg de rekening bij de huurder neerlegt.’
De SP riep de huurders op om zich te melden. ‘Ons idee was om samen met de huurders naar Sugar Homes te stappen’, zegt SP-raadslid Hans de Waard. ‘Zo zouden we druk kunnen uitoefenen om de verhoging tegen te houden. Op onze oproep kwamen echter onvoldoende reacties. Het organiseren van mensen kost veel tijd en energie, zeker als dat met een smalle basis begint. We hadden niet genoeg menskracht om de huurders te ondersteunen.’
Hoogleraar Planologie Erwin van der Krabben: ‘De gemeente heeft niet zo slim gehandeld’
De Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool tekenden voor een bezettingsgarantie van de containers. De instellingen werken sinds 2018 met de gemeente samen om de huisvesting van jongeren te verbeteren. Piekopvang van studenten maakt hier deel van uit. RUG-voorlichter Anja Hulshof. ‘Toen de Sugar Homes werden geplaatst gingen de Hanze en RUG garant staan. De STHO kan dus altijd rekenen op een bepaald bedrag aan huurinkomsten. De STHO had deze garantie nodig om de woonunits zo spoedig te kunnen neerzetten en de internationale studenten huisvesting aan te bieden.’
Erwin van der Krabben, hoogleraar Planologie aan de Radboud Universiteit, heeft zijn bedenkingen bij constructies die buiten de woningbouwcorporaties omgaan. ‘Dan krijg je een beetje wat er hier bij de Sugar Homes gebeurt. Namelijk dat de gemeente, waarschijnlijk met de beste bedoelingen, probeert om het aanbod te stimuleren. Klaarblijkelijk hebben ze een lening verstrekt om het makkelijker te maken om die investering te doen. Dat kan allemaal wel, maar vervolgens hebben ze geen controle op de huur en de energielasten. Dat is niet zo slim van de gemeente. Een woningcorporatie zal energielasten namelijk niet snel op deze manier verhogen. Die voorbeelden heb ik in ieder geval nog niet gehoord.’
Zal de verhoging van de energiekosten nog veranderen of omlaaggaan? ‘De verwachting is dat de prijs komend jaar weer gaat zakken, maar zelfs de experts durven op dit moment geen uitspraken te doen’, zegt Carlo de Boer. Over het feit dat er geen wettelijke basis is voor de verhoging wil eigenaar Van Dalen niets zeggen. Begin mei vertelde hij dat hij met een bericht zou komen dat het voorschotbedrag weer naar beneden zou gaan. Tot op het heden is dat bericht echter nog niet naar buiten gebracht. Tot die tijd zullen de studenten die sinds 1 februari een contract hebben, de verhoging moeten blijven betalen.
