In Groningen steeg het aantal gevallen van chlamydia het afgelopen jaar sterk. Ook het aantal HIV-gevallen ging omhoog. Hoe kan dit? Is een one-nightstand onder de rook van de Olle Grieze nog wel verantwoord?
De cijfers liegen er niet om. Het aantal chlamydia-infecties in Groningen nam vorig jaar met 36 procent toe. Dit brengt het totale aantal patiënten in Stad op 715. De meeste nieuwe slachtoffers waren jong en hetero. Met andere woorden: chlamydia is een gevaar voor studenten. En bovendien een sluipend gevaar, want chlamydia valt niet op: wie besmet is heeft lange tijd geen of weinig klachten. Maar het is mis als de aandoening uiteindelijk z’n lelijke gezicht toont (zie kader): allemaal dingen die je liever niet hebt.
Zoals bij meer seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) kunnen condooms het grootste leed voorkomen. Maar helaas. ‘Jongeren vinden het nog steeds erg lastig om condooms te gebruiken’, zegt Fokke Postma, operationeel coördinator en sociaal verpleegkundige bij de GGD Groningen. ‘Er is niets moeilijker dan je gedrag veranderen. Mensen zijn gewend om bepaalde dingen te doen op een manier die ze prettig vinden. Als het gebruik van condooms daar niet bij hoort, is dat niet eenvoudig in te passen.’
Sluiper met nare trekjes
Jongeren kennen de risico’s van onbeschermde seks, maar ze handelen er dus niet naar. ‘Stel dat ik met iemand een goed gesprek heb over condoomgebruik, waarin ik een aantal dingen uitleg en toelicht’, zegt Postma. ‘Dan zegt die jongen aan eind van het gesprek vast: “Goh Fokke, ik denk dat je wel in bepaalde mate gelijk hebt. Ik snap wel wat je bedoelt.” Maar op het moment dat hij dezelfde avond in de kroeg hangt, en hij heeft een biertje op… ja, dan maakt hij toch andere keuzes.’ Heel herkenbaar voor Hanzestudent Mark. ‘Nuchter ben ik heel bewust bezig met veilige seks. Maar na een avondje stappen schiet het er wel eens bij in. Letterlijk en figuurlijk.’
Mark is het lot van een soa gelukkig bespaard gebleven. Johan, die niet met zijn eigen naam de krant wil, was minder gelukkig. ‘Het is me nog niet helemaal duidelijk van wie die soa kwam. Wel wist ik dat er een kans was, toen ik voor de zekerheid naar de GGD ging. Shit, het was chlamydia,’ vertelt hij.
Hij bevestigt het typische beeld: geen klachten, eigenlijk nergens last van, chlamydia is een sluiper.
Een sluiper met vervelende trekjes. ‘De geruchten zijn hardnekkig, het blíjft je achtervolgen’, zegt Johan. ‘Het ook helemaal niet leuk om je scharrels of partners in te lichten over wat er misschien aan de hand is.’
Studenten zijn níet op de hoogte
Soa’s zijn een lastig gespreksonderwerp. ‘Ik hoor vaak dat jongeren het best awkward vinden om over de thema’s seksualiteit en soa’s te praten,’ licht Postma toe. Ietwat lachend vervolgt hij: ‘Laatst was er een meisje bij wie het zweet losbrak toen we het over seks moesten hebben. Toen zag ze ook nog eens die oude gynaecologenstoel staan, waarna ze helemaal dacht my goodness wat gaat er hier gebeuren!’
Het taboe dat op soa’s rust, is mede oorzaak van het gebrek aan kennis. ‘Jazeker’, zegt Postma, ‘Heel veel jongeren, ook al studeren ze, zijn niet helemaal goed op de hoogte van hoe het nu eigenlijk zit met de overdracht van soa’s en wanneer je wel risico loopt en wanneer niet.’
Over het terugdringen van chlamydia is Postma duidelijk: ‘Het moet echt uit de jongeren zelf komen. Zij moeten inzien dat een gedragsverandering echt noodzakelijk is.’ De GGD richt zich vanzelfsprekend op de groepen die het grootste risico lopen.
Johan heeft z’n lesje geleerd: ‘Ik ben nu veel bewuster. Tegenwoordig heb ik het er met m’n partner over, hoe hoog zij de kans inschat om iets onder de leden te hebben. Hiervoor was het meer van: ‘Ach, een soa, dat gebeurt mij vast niet!’
Chlamydia, hoe herken je het?
De seksueel overdraagbare aandoening chlamydia is een sluiper: lange tijd merk je niks. Maar als het zover is… krijgt een jongen pijn of een branderig gevoel bij het plassen, afscheiding uit de plasbuis en pijn in de balzak.
Een meisje kan ook pijn of een branderig gevoel bij het plassen ervaren. Daarnaast kan ze te maken krijgen met pijn en bloedverlies tijdens en na het vrijen, bloedverlies tussen twee menstruaties door, hevige pijn in de onderbuik, een ontsteking in het bekkengebied met koorts en meer of veranderende vaginale afscheiding.
Chlamydia is eenvoudig te behandelen, en dat moet je vooral laten doen, want de gevolgen van een onbehandelde chlamydia-infectie zijn ernstig. De man loopt kans op ontstekingen in de bijbal en de prostaat en daarnaast op tijdelijk verminderde vruchtbaarheid. De vrouw loopt het risico op ontstekingen in de eileiders en het bekkengebied. Verder kan ze chronische buikpijn krijgen en een verminderde vruchtbaarheid.
