Nederland is niet gelovig meer. Het aantal leden van de christelijke studentenverenigingen in Groningen daalt. ‘Mooi dat er hier een plek is waar christelijke studenten kunnen samenkomen.’
Sinds 2022 zijn er meer atheïsten en agnosten in Nederland dan gelovigen. Onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau toont aan dat 54 procent van de Nederlandse bevolking van vijftien jaar en ouder zich niet rekent tot een levensbeschouwelijke stroming. Ook gaan steeds minder mensen naar de kerk. Atheïsten geloven niet in een god. Agnosten denken dat niemand kan weten of er een god bestaat.
De vier christelijke studentenverenigingen in Groningen zijn samen goed voor ruim 780 leden
Het overgrote deel van de Nederlanders die geloven, zijn christen. In Groningen zijn vier christelijke studentenverenigingen actief: Navigators, GSV, Ichthus en Yir’at ‘Adonay. Samen zijn ze goed voor ruim 780 leden. De leden komen uit meerdere stromingen. Ze zijn gereformeerd, evangelisch, protestants, hervormd of lid van de Vrije Baptisten Gemeente.
De grootste vereniging is Navigators Studentenvereniging Groningen aan de Hardewikerstraat met 415 leden. Dit waren er een jaar eerder nog 500. Komend jaar moet blijken of de daling doorzet. Assessor extern Hannah Joore, die haar bachelor Pedagogische Wetenschappen heeft afgerond, wil op basis van één jaar geen conclusies trekken: ‘Het is niet per se iets wat dood is: religie.’
Bij Ichthus steeg het aantal leden juist een beetje: ‘Misschien hebben we het wel heel goed gepromoot’
Bij de Gereformeerde Studenten Vereniging (GSV) aan de Hereweg daalde het aantal leden van 200 naar 180. Externus Anne Holtland, die een bachelor Religiewetenschappen op zak heeft, is ook niet van mening dat dit samenhangt met de daling van het aantal gelovigen in Nederland. ‘Misschien komen er minder christelijke studenten naar Groningen of wachten ze een jaartje in verband met de basisbeurs.’
Bij de Christelijke Studenten Vereniging Ichthus aan de Singelweg steeg het aantal leden dit jaar van 127 naar 131. Waarom dat is, weet promo-lid Mirthe Nutma niet: ‘Misschien hebben we het goed gepromoot tijdens de KEI-week.’ De studente aan de Academische Pabo: ‘We zijn ook geen heel grote vereniging, dan ben je wat closer met elkaar. Je kunt naar een activiteit gaan zonder dat je iemand mee hoeft te vragen omdat je iedereen toch al kent.’
‘Het motto is bier en bijbel, het is maar net waar je als lid de nadruk op legt’
Dat is ook het geval bij Yir’at ‘Adonay aan de Kraneweg. Met haar 49 leden is het de kleinste religieuze vereniging. ‘Dat zijn er wel eens honderd geweest, door corona zijn er veel mensen weggegaan’, zegt de abactis-assessor Johannes van der Kamp, die aan de Hanze Chemie studeert.
Lid worden bij een christelijke vereniging heeft zo z’n voordelen. ‘Je zit met leeftijdsgenoten die allemaal het studentenleven ontdekken, maar zich ook kunnen ontwikkelen in hun geloof’, zegt Hannah Joore van de Navigators. ‘Ons motto is bier en bijbel, het is maar net waar je als lid de nadruk op legt.’
Bij Ichthus organiseren ze veel kroegcolleges. Die kunnen gaan over het geloof en de wetenschap, de oorsprong, muziek en een ‘studentenleven samen met God’. Meezingen met opwekkingsliederen doen de Ichthusleden bij de Prays and Prayer, iets hipper dan de gemiddelde psalm. Mirthe Nutma: ‘Dat spreekt studenten meer aan.’
In de bijbelkringen bespreken de studenten bijbelteksten en persoonlijke zaken
De verenigingen houden allemaal wekelijkse bijbelkringen. Anne Holtland van GSV: ‘Hierin focussen we ons op bijbelstudie en proberen we daar Gods woord uit te verstaan.’ Met een kleine groep bespreken studenten in zulke kringen een bijbelboek en persoonlijke zaken. Ze stellen elkaar vragen. Doodnormale, zoals: hoe gaat het met je? En meer specifieke: hoe bid je eigenlijk? En: hoe kun je andere mensen helpen om bezig te gaan met het geloof? ‘De relatie met God kan voor iedereen anders zijn’, zegt Anne Holtland. Mirthe Nutma: ‘Het is mooi om het daarover te hebben, ook met mensen die niet christelijk zijn.’
Maar waarom geloven steeds minder mensen in een God? Mathilde van Dijk, universitair docent aan de faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen heeft niet zomaar een antwoord paraat. ‘Oef, dit is wel een heel veel omvattende vraag.’ Ze begint met de constatering dat ontkerkelijking alleen ten noorden van de evenaar te zien is. ‘Ten zuiden van de evenaar groeit het christendom juist.’ Dat mensen niet meer naar de kerk gaan, betekent volgens haar ook niet automatisch dat ze geen christen meer zijn.
De club is een plek voor steun, maar ook een omgeving waarin ze leren omgaan met twijfels
‘Veel mensen zien zichzelf tegenwoordig wel als spiritueel, maar niet als religieus. Zij zoeken iets wat het alledaagse overstijgt, zonder onderworpen te worden aan het gezag van de kerk.’ Dit kan een God zijn, zegt Van Dijk, maar ook iets anders, zoals de natuur. ‘Ook komt het voor dat nieuwe spiritualiteit wordt geïnspireerd door populaire media zoals de Star Wars-films, Lord of the Rings en The Matrix’, stelt ze, ‘of door popsterren. Sommige fans beschouwen Michael Jackson als de nieuwe messias.’
Dat Nederland nu geen gelovig land meer is, geeft de Navigators alleen maar een drive om uit te stralen dat God voor hen realiteit is. Hannah Joore: ‘Ik weet dat het echt is. Ik weet dat God liefde is en dat we die liefde kunnen delen. Je gunt dat andere mensen ook.’
Christelijke studenten een plek bieden waar ze elkaar kunnen steunen in een wereld die steeds minder christelijk wordt. Maar ook een plek waar ze kunnen leren om om te gaan met twijfels, daar gelooft Anne Holtland van GSV zeker in. Mirthe Nutma ziet dat studenten iets positiefs uit hun lidmaatschap halen, de vereniging is een omgeving waar je ervaart dat je je niet hoeft te schamen. ‘In een land waar de kerk krimpt, voel je je soms alleen in je geloof. Het is mooi dat er dan een vereniging is waar christenen bij elkaar kunnen komen.’
Foto (fragment): Christelijke Studenten Vereniging Ichthus Groningen
