Overleef jij de AI-revolutie? AI, onderwijs & de creatieve sector
Artificial Intelligence (AI) is inmiddels overal, ook binnen het hoger onderwijs. In onze nieuwe videoserie CTRL ALT AI onderzoekt Thom Easix hoe AI het onderwijs en de toekomstige baankansen van jongeren beïnvloedt. In deel één duiken we diep in de creatieve sector. Is AI een kans, een bedreiging, of beide tegelijk?
Generatieve AI maakt het tegenwoordig mogelijk om met eenvoudige prompts – korte instructies – beelden, teksten, muziek, video’s en zelfs 3D-modellen te creëren. Het traditionele kunstenaarschap, waarbij vaardigheden met penselen of camera’s centraal stonden, lijkt daarmee te veranderen. Volgens Rosa Wevers, senior onderzoeker Art & Technology, ontstaat er zelfs een nieuw genre: ‘promptografie’. De vaardigheid om AI precies te vertellen wat je wilt, wordt nu een cruciale expertise.
Maar deze technologische verschuiving roept ook ethische en juridische vragen op. Van wie is een AI-gegenereerd werk eigenlijk? Mag je iets claimen als jouw creatie als het gebaseerd is op bestaand werk zonder toestemming? Ook de ecologische impact van AI is gigantisch, wat kunstenaars in een unieke positie plaatst om kritische vragen te stellen over duurzaamheid en de maatschappelijke gevolgen van onze digitale acties.
Studenten en docenten zoals Anna en Davy van kunstacademie Minerva zien AI als een kans om vernieuwend en kritisch te werken. Student Anna onderzoekt hoe algoritmes onze identiteit beïnvloeden en depersonaliseren, terwijl docent Davy AI gebruikt om iets totaal nieuws te creëren: een steen die droomt. Hun werk laat zien hoe AI zowel een middel als onderwerp kan zijn om maatschappelijke thema’s te belichten.
Kansen en zorgen
Toch zijn er ook zorgen, vooral vanuit de commerciële hoek. Minerva-studente Majoon, een 3D-artiest, vraagt zich af of AI haar werk in de toekomst kan overnemen. John Wittmaekers, eigenaar van bureau Concept 7, bevestigt deze angst deels: AI kan nu al taken van fotografen en ontwerpers efficiënter en goedkoper uitvoeren. Maar volgens hem biedt AI ook juist kansen voor wie zich weet te onderscheiden door passie en authenticiteit, kwaliteiten die AI (nog) niet kan repliceren.
Spreker AI Jarno Duursma waarschuwt wel voor het verlies van creativiteit als we te veel taken uitbesteden aan AI. Hij gebruikt AI daarom vooral als hulpmiddel om nieuwe ideeën op te doen, niet om zijn creatieve proces volledig te vervangen.
Minerva-docent en kunstenaar Hendrik is optimistisch: AI kan het onderwijs en kunstenaarschap juist verrijken, zolang we maar openstaan voor experiment en kritische reflectie. Door samen met studenten te verkennen wat AI precies kan, ziet hij vooral kansen ontstaan.
Kortom, AI verandert de spelregels in de creatieve sector. Voor creatieve studenten is het essentieel om deze technologie slim en bewust in te zetten. Wie AI omarmt en ermee leert werken, kan in de toekomst niet alleen relevant blijven, maar zelfs een stap vooruit zetten. Kijk deel 1 van CTRL ALT AI en praat mee: Hoe zie jij jouw toekomst met AI?