Première-avond Medialism: de rode loper lag er niet voor niets

De rode loper lag uit, fraai uitgedoste studenten, champagne en bitterballen. Op de eerste première-avond van Medialism waren vijf documentaires, één korte film en behoorlijk wat talent te zien.

Ineens verschijnt er een kelderspin in beeld, een beestje met nogal lang uitgevallen poten. De zaal huivert en het dier duikt weg naar waar het vandaan kwam, ergens achter de bank waarop Paradigm-programmeur Tom van Ulsen zijn verhaal doet. Het is een veelzeggend moment in Underground Music Scene, een documentaire van een van de groepjes studenten die het afgelopen half jaar de minor Medialism volgden.

Zomaar ineens een spin een beeld, zo kan het dus gaan: een onbedoeld detail dat de aandacht van de kijker kan afleiden. En dat wilden de makers waarschijnlijk niet. Underground Music Scene is de eerste van tien producties die Medialism-studenten tonen op twee première-avonden in het Forum. Het is een plezierige documentaire, waarin mensen uit de scene onder meer uit de doeken doen hoe de typisch Groningse underground is ontstaan (kroegen die ’s nachts open wilden blijven, waren verplicht om live muziek aan te bieden).

Hidden Dance is een aanklacht, maar zonder tranentrekkerij en breed uitgemeten woede

Voor de welwillende kijker is er weinig op aan te merken, behalve dan dat er relatief veel pratende mensen in beeld komen. Dat is een nog groter probleem bij de docu over Independent Artists, waarvan de tweede helft is ingeruimd voor een rap sprekende Française die uitlegt welke contracten er bestaan voor artiesten die niet met de grotere platenmaatschappijen in zee willen gaan. Nee, dan Hidden Dance, een verhaal over Chantal de Boer, één van de slachtoffers van de Groningse dansleraar Khalid A. Het is echt Chantals verhaal (met beelden van junior-talentenjachten). Het is indringend (maar geen overdreven tranentrekkerij). Daarnaast is het een aanklacht (maar zonder de al bijna gebruikelijke breed uitgemeten woede en verontwaardiging). Bovendien is het mooi ingekaderd in terugkerende beelden van een tegen een volmaakt zwarte achtergrond dansende Chantal.

De korte film Disruption kruipt dicht op de huid van Marc en zijn ijzingwekkende paniekaanvallen

Zwart is ook de werkelijkheid achter de andere drie premières. In Why Work Out leren we de wereld kennen van jongens (waar zijn de meisjes?) die spieren willen kweken. Ongezond is dat maar al te snel, want de hulpmiddelen zijn, laten we maar zeggen, niet puur natuur. De jongens zijn stoer genoeg om er geen doekjes om te winden. Hoe ver de spierbouwers kunnen gaan weet fysiotherapeut Rowan Noble, zelf ook krachtsporter: ‘Sommigen zullen de veertig niet halen. En dat weten ze.’ Wanneer de mister Universe vervolgens zijn spieren laat rollen en een tandpastareclamegrijns trekt, deinst het grootste deel van de zaal achteruit.

Dat gebeurt ook een paar keer tijdens de korte film Disruption, die dicht op de huid kruipt van Marc, die last heeft van ijzingwekkende paniekaanvallen. Je ziet Marc, een rol van student Aaron Landers, lijden op de toiletten van de Van DoorenVeste. Verward dwaalt hij door de gangen. In de frisse buitenlucht is het niet anders: mensen gaan langs hem heen, gespreksflarden klinken. Maar hij hoort niet en hij ziet niet. Alles om hem heen is troebel, soms dringen mensen heel even tot hem door. Maar dat duurt nooit lang. De werkelijkheid blijft op onbereikbare afstand. Totdat een meisje (Minerva-studente Yaga Piątek) die afstand zomaar overbrugt.
‘Och’, zegt Aaron, als iemand uit het publiek hem vraagt hoe het hem lukte die paniek zo angstaanjagend goed te spelen. ‘Ik ben niet helemaal onbekend met het fenomeen.’

Souvient-toi, remember zoomt mooi in op details, zoals de volledig verroeste auto van de dorpsarts

Wat maakt een documentaire goed? Dat is kwestie van smaak, natuurlijk, maar dat Souviens-toi, remember er veel kenmerken van bevat, staat wel vast. In de eerste scène verschijnt een man die vertelt dat zijn grootvader een groot geheim verdriet had. Dat geheim heeft te maken met Oradour-sur-Glane, een dorp waarvan de bewoners, zo leren we in de volgende scène, in de Tweede Wereldoorlog vrijwel volledig is uitgemoord. We zien authentieke beelden van de verwoesting die de nazi’s aanrichtten, we horen familieleden van de weinige overlevenden. Ook lopen we door de restanten van het dorp, dat inmiddels een levend museum is. We zoomen in op details, zoals de volledig verroeste auto van de dorpsarts die bandenloos op straat staat.
En zo ontrafelen de makers langzaam het geheime verdriet van de opa uit het begin. Daarnaast herinneren ze de kijker aan de oorlog die momenteel in Europa woedt en ze vestigen de aandacht op de wreedheid van het lot. Er is nóg een Oradour in de buurt van Limoges. Oradour-sur-Vayres, in dat dorp hielden zich de verzetslieden schuil waarop de SS-pantserdivisie Das Reich hun wraak wilden botvieren.

‘Mwwaahh’, zegt docent Dick Visser na afloop in de centrale hal van het Forum. ‘In sommige van deze zes zaten naar mijn smaak te veel fouten. Ook technische dingetjes die te verhelpen zijn. Mij stoort dat. Goed om te horen dat het andere kijkers niet opvalt. Maar kom vooral morgen ook even kijken.’

Helaas, helaas: de première-avond van 26 januari is UITVERKOCHT!

Foto fragment:  TwoWings, slight edit by Calibas