Ze dealt (bijna) niet meer, maar ze was enkele jaren student en dealer tegelijk. ‘De reizigers van de nacht zouden in haar geen standaarddealer herkennen.’
Op een donkere, regenachtige namiddag loop ik door een van de guurste straatjes van Groningen, in de volksmond liefkozend de steeksteeg genoemd. Ik zoek houvast terwijl ik over de benen van een bewusteloze griezel heen stap, hinkel tussen plassen vuil regenwater door op weg naar een verroeste, grijsrode deur. De deur biedt toegang tot een lange donkere gang. Het ruikt er muf, in de verte druppelt water, ik hoor haastig knaagdierengetrippel. Het enige licht is dat van een sigaret die aan het einde van de gang in een flits ontbrandt. Een hand wenkt en verdwijnt in de duisternis. Ik ga ervan uit dat mijn bestemming zich aan het einde van de gang bevindt. Of ik die bestemming levend zal bereiken, is de vraag.
Nee, wacht even. Dit is niet hoe dit verhaal begint. Even opnieuw: het is een doodnormale middag en de zon schijnt harder dan me lief is. Mijn dunne, witzijden overhemd kleurt langzaam grijs bij de rug. De stad is vergeven van rokjes, zonnebrillen en sandalen. Aan de gele voordeur herken ik mijn adres. Ik bel aan op nummer 24.
‘Hé, kom binnen!’ zegt een vriendelijke stem. Na het horen van de buzzer duw ik de deur open. Binnen zie ik aan het einde van de gang een kamerdeur die uitnodigend openzwaait.
‘Was je daar weer?’
‘Yep, voor business en pleasure deze keer’, zeg ik en knijp er een knipoogje uit.
Ik ben op bezoek bij een drugsdealer. Eentje die ik jaren geleden heb leren kennen. Ze dealt niet meer zo veel. Of liever gezegd, ze dealt helemaal niet meer. Alleen voor vrienden, en dan af en toe. Als je haar op straat of in de kroeg zou tegenkomen, zou je haar straal voorbij lopen. Begrijp me niet verkeerd: het is geen verkeerde verschijning. Integendeel, een prettige dame om te zien. Goedlachs met een prettige energie. Maar de reizigers van de nacht, op zoek naar brandstof om de laatste uren mee te vullen, zouden in haar geen standaarddealer herkennen. Laten we haar voor het gemak en het verhaal Rosa noemen.
We zijn een keer geript, gewoon hier thuis. Dat was voor mij wel een wake-up call
Nope, geen mocro-tasje (zo eentje met het Gucci logo erop), geen scooter, geen nervositeit, geen bontkraag. En dan heb je natuurlijk ook wel een cliché te pakken, maar het illustreert goed hoe veel ze afwijkt van de verwachting. Daarbij komt dat ze in de studentenleeftijd verkeert, en zelfs een niet nader te noemen studie volgt aan de Hanzehogeschool. Student en dealer? Kijk eens naast je in de collegebanken. Misschien is je klasgenoot wel een drugsdealer.
Waarom ben je gestopt, je verdiende toch best lekker?
‘Ja, ik verdiende heel goed. Eigenlijk te goed, ik wist niet meer wat ik met al dat geld aan moest. Zoals je kunt zien, heb ik aardig wat spullen gekocht.’
Rosa wijst om zich heen. Een vistank met Japanse kois, draaitafels verlicht met een neon-installatie, een surround speakerset en een 4K-beeldscherm met ambilight. (Na die tv stoppen mijn aantekeningen.)
‘Maar het is op den duur ook wel goed geweest. We zijn een keer geript, gewoon hier thuis. Dat was voor mij wel een wake-up call. Dat wat wij doen ook niet helemaal veilig is.’
Wie probeerde jou dan te rippen?
‘Dat ga ik jou niet aan je neus hangen en zeker niet nu. Het was een bekende, die wist dat hier veel contant geld ligt. Hij had een mes en bedreigde ons. Hij wou geld zien en nam nog wat drugs mee. Gelukkig hadden we net een nieuwe bank gekocht, waardoor we maar een paar honderd euro in huis hadden. Hij was niet heel agressief, meer wanhopig. Maar toch, het kan gek lopen.’
Stel dat je die bank niet had gekocht, wat was er dan te halen geweest?
‘Dat verschilt soms een beetje. We hebben plekken waar we ons geld naartoe brengen, en kennen ook wel wat trucjes om het te verzilveren. Laten we zeggen tussen de vijf en tien mille per maand. Ik weet het, hele ruime schatting, maar het verschilt echt heel veel. Sowieso meer in de zomermaanden, als er festivals en feestjes zijn. En dingen zoals Koningsdag, bevrijdingsdag enzo, dat is goed verdienen.’
Wat verkoop je zoal?
‘Bijna alles!’ (ze lacht) ‘We hebben ket, pep, m, x, 2cb, 4fmp, pepcapsules, LSD voor de liefhebber. Af en toe hebben we zelfs DMT, maar dat gaat altijd wel hard. Wit verkopen we niet. Heb ik heel kort gedaan, maar daar ben ik heel gauw mee gestopt. Krijg je van die gekke types aan de deur. Soms midden in de nacht. Dat is het nadeel van thuis dealen, dat dit soort types weten waar je woont. Op de gekste tijden proberen ze wat te halen.’
Weleens verhuist om die reden?
‘Meer dan eens, helaas.’
En verder?
‘Ja, hoe en verder? Wat wil je horen?’
Even een sidenote: in de tijd dat ik regelmatig kocht van Rosa, zag ik dat haar gezondheid achteruit ging. Steeds nerveuzer, een ingevallen gezicht, puistjes en vlekjes. Veel op stap, weinig slaap. Veel drugs ook. Want ja, wie een snoepdoos voor z’n neus heeft en van snoepen houdt, laat die doos niet onaangeroerd. Ik probeer het gesprek daar onhandig heen te sturen.
Ja, nou, hoe is het je verder bevallen, het dealerleven? Als ik het zo mag noemen.
Grinnikt: ‘Ja, hoor. Noem het zoals je wilt. Nou, het is een makkelijk leven af en toe. Gewoon wat pakketjes maken en rondbrengen of afgeven. En daarvoor in ruil erg veel geld krijgen. Ik zat nooit verlegen om geld, kon kopen wat ik wou. Maar tegelijkertijd was daar altijd die stress. Wat als ik gepakt word? Wat als mijn volgende klant een politieagent is? Wat als ze mijn appjes meelezen? Wat als ik weer geript word? Wat als mijn vriend een keer niet terugkomt van een supply run? Dus, ja. Ik zou het niet iedereen aanraden. Er zijn veel mensen waarvan ik weet dat ze het niet zouden trekken.
Iedereen om me heen gebruikte, ik gebruikte, mijn vriend
‘Daarnaast ging ik in die periode ook wel echt veel op stap. Ik heb veel vrienden die regelmatig naar Paradigm gaan, en naar Oost. Daar was ik ook altijd wel te vinden. Dat is nu wel minder geworden. Zeker sinds corona. Ergens wel goed. Ik merkte ook aan mezelf dat het gebruiken van drugs heel normaal werd. Iedereen om me heen gebruikte, ik gebruikte, mijn vriend. Het was bijna standaard om in het weekend helemaal kapot te gaan. Tja, dat eist wel een beetje van je leven. Maar ik had verder geen werk, en dus alle tijd van de wereld. Ja, wel een studie, maar die vind ik ook niet heel uitdagend. Ik ben nu bijna afgestudeerd, dat is wel fijn.’
Straks dus geen student en dealer meer? Wat ga je doen als je groot bent?
‘Tja, goeie vraag. Ik denk dat ik eerst nog even blijf werken bij het callcenter waar ik nu zit. Een beetje normaal geld verdienen. En dan kijk ik wel weer verder. Ik ben niet heel erg bezig met de toekomst. Ik deal nu nog een klein beetje, maar echt alleen nog maar voor vrienden. Het is eigenlijk een beetje de voorraad opmaken. Als dat klaar is… ja, dan zie ik wel, joh. Ik heb echt geen idee. Misschien nog wel op reis ook. Door Europa reizen lijkt me leuk. En dan kan ik een beetje van dat geld ook nog goed besteden.’
Ik bedankt Rosa voor haar tijd en neem een zakje poeder mee naar huis.
‘Vriendenprijsje toch?’, lacht ze.
Ik geef haar een tientje en we nemen afscheid. Als ik de deur achter me sluit en weer in de lange gang sta, denk ik aan hoe slecht ze er de vorige keer uitzag. Een paar maanden geleden, een jaar misschien. Ik loop door de gang en hoor mijn schoenen piepen.
Ik ben blij dat het beter gaat. Blij dat ze nooit is opgepakt. Heb het toch altijd een gek idee gevonden dat iemand als zij achter tralies kan belanden. Een vriendelijk kind dat niet meer doet dan wat zakjes heen en weer schuiven.
Ach, misschien ben ik daarin bevooroordeeld. Mijn schoorsteen moest immers ook roken, en ik was allang blij dat ik m’n spul niet om drie uur in de ochtend onder de Martinitoren hoefde te scoren. Of in zo’n ronkende BMW met verduisterde ramen. Ritje om de rotonde, waarvan je nooit zeker weet of je wel weer veilig terugkeert.
Ik stap het felle daglicht van de zomerse zon in. Ik voel aan mijn binnenzak om zeker te zijn dat het er nog zit. Tja, Rosa, student en dealer… Ik hoop dat ze vindt waar ze in het leven naar zoekt.
Wil je de drugsenquête inclusief cijfers, ervaringsverhalen van Groninger studenten en drugs, interviews met onderzoekers en een student en dealer, en illustraties en cartoons van Groningen’s beste tekenaars en illustratoren nog een keer rustig en gebundeld doorlezen? Bestel dan gratis (tenminste, als je Hanze-student bent) het boekje DRUGS: Studenten & drugs in Groningen via deze link en we sturen je een exemplaar op!
Foto: Niels Punter (c) – De mensen op de foto hebben geen relatie met de inhoud van het artikel.
