Hanze: schools verdwijnen, opleidingen en onderzoek in clusters
De Hanze neemt afscheid van haar schools en richt de organisatie vanaf 2027 heel anders in. De huidige 29 eenheden (schools, stafbureaus) worden teruggebracht naar negen clusters.
De Hanze wil haar structuur herinrichten omdat de huidige structuur leidt tot problemen in de bestuurbaarheid en betaalbaarheid, zo stelt het College van Bestuur (CvB) in de aankondiging van een herinrichting van de organisatie op 27 januari. Door de structuur compacter en wendbaarder te maken, verwacht de Hanze dat er effectiever kan worden samengewerkt en er minder maatwerk nodig is.
Schools verdwijnen, opleidingen worden, samen met gerelateerd onderzoek, samengevoegd in zes clusters. Deze clusters worden aan de hand van (onderzoeks-)thema’s ingedeeld, die herkenbaar zijn voor de buitenwereld en relevant voor transities in het Noorden.
Herinrichting of reorganisatie?
Alle ondersteunende diensten, nu nog georganiseerd in zes stafbureaus, worden samengevoegd in drie clusters. De nieuwe organisatiestructuur bestaat daarmee uit zes thematische en drie ondersteunende clusters. Dit voorjaar worden kwartiermakers benoemd die deze negen clusters verder zullen inrichten. Tijdens informatiebijeenkomsten, die vandaag begonnen zijn, licht het College van Bestuur de organisatiestructuur en het proces verder toe.
De vakbonden noemen het een reorganisatie, omdat het dat volgens de letter van de cao is. De Hanze spreekt liever van een herinrichting. ‘Woorden doen er toe’, zegt CvB-voorzitter Dick Pouwels, ‘formeel-juridisch is het dan misschien een reorganisatie, maar mensen koppelen dat woord aan gedwongen ontslagen, en wij hebben allang geleden gezegd dat daar geen sprake van zal zijn. Het is voor ons echt een herinrichting. We willen de organisatie slagvaardiger maken, de verbinding met de buitenwereld verbeteren en onderzoek en onderwijs bij elkaar brengen. Dat is de focus en daarom noemen wij dit echt een herinrichting.’
Dat er de komende tijd dan misschien twee verschillende termen zullen worden gebruikt wanneer er over dit proces gesproken wordt, neemt Pouwels voor lief. ‘Wij vermijden het woord ook niet, in de bijeenkomsten zullen we helder uitleggen waarom beide termen in gebruik zijn. De bonden gebruiken de term reorganisatie, maar ze hebben tegelijkertijd begrip voor onze keuze om dat niet te doen.’
Binnen twee jaar van 25 naar negen directeuren, kan dat wel zonder gedwongen ontslagen?
‘Er zijn de afgelopen anderhalf jaar vijf directeuren vertrokken. Deze posities worden voor nu tot 1 januari 2026 ingevuld. Daarnaast gaan er in de komende jaren een aantal met pensioen. En het hoeft ook niet allemaal binnen een jaar, hè? We nemen twee, drie jaar de tijd om alles op zijn plek te laten vallen.’
Geen gedwongen ontslagen dus, maar wordt er wel gekeken naar zachtere maar ook ingrijpende maatregelen, zoals vervroegd pensioen en het niet verlengen van jaarcontracten?
‘Ik denk dat het natuurlijk verloop voldoende is, maar we zitten wel aan tafel met de vakbonden om eventuele andere maatregelen en gevolgen door te spreken.’
Over gevolgen gesproken, gaan studenten en medewerkers iets van de veranderingen merken, of is het vooral een aanpassing op managementniveau?
‘Op korte termijn zullen studenten er weinig tot niks van merken, maar op de middellange tot lange termijn zeker wel. Dat komt omdat we onderwijs en onderzoek bij elkaar brengen. De verbinding in de leergemeenschappen zal daardoor beter georganiseerd zijn en nieuwe inzichten uit onderzoek zullen sneller bij studenten terecht komen. Studenten zullen vaker en makkelijker met echte vraagstukken uit de praktijk gaan werken.’
En medewerkers, wat gaan die ervan merken?
‘Alle medewerkers zullen dus in een cluster komen te werken. Hoe we dat precies vorm gaan geven, moeten we nog wel wat verder ontwikkelen, maar de herinrichting heeft geen consequenties voor het aantal medewerkers. We zitten natuurlijk al een tijdje in een proces richting meer zelfsturende teams, dat zal ook een belangrijke rol gaan spelen bij de herinrichting. Door meer zelfsturing kun je met minder managers toe, en dat zorgt daardoor ook voor een eenvoudigere structuur.’
In het interne bericht aan de medewerkers benadrukken jullie dat dit geen bezuinigingsoperatie is. Tegelijkertijd melden jullie dat betaalbaarheid een knelpunt is in de huidige structuur. Is dat niet in tegenspraak met elkaar?
‘Het gaat erom wat je doelstelling is. We hebben nadrukkelijk geen bezuinigingsdoelstelling gekoppeld aan de herinrichting, dus er wordt niet gesproken over zoveel procent minder overhead (geld en activiteiten die niet ten goede komen aan de kerndoelen van een organisatie, red.). Maar natuurlijk, als je je organisatie compacter gaat inrichten, dan zal niemand verbaasd zijn als er over een paar jaar een aardige vermindering van overhead is. Er wordt dus niet op gestuurd, maar het zou wel een heel mooi bijkomend voordeel zijn.’
Foto: Tabata Vilches Maldonado (c)