‘Voor iedere student een doorloopmaster’

Het rapport van de commissie-Veerman had een heldere boodschap: meer en betere profilering in het hoger onderwijs. Hanze-voorzitter Henk Pijlman vindt zeven jaar later dat het met die differentiatie nog niet echt opschiet. En dus pleit hij aan het begin van het nieuwe schooljaar voor snelle veranderingen. ‘De plek van hogescholen in ons stelsel is nog steeds niet evenwichtig en evenwaardig.’

Wat ziet u in dit schooljaar als de belangrijkste ontwikkeling op de Hanzehogeschool?
‘We willen een kwaliteitsimpuls voor de studenten, we willen ze meer doorstroommogelijkheden bieden. Zowel de studenten als de beroepspraktijk vragen daar om. We gaan nu versneld nieuwe doorstroommasters neerzetten.
‘Voor het hbo betekenden de conclusies van de commissie-Veerman in 2010 dat er geïnvesteerd moest worden in praktijkgericht onderzoek en in professionele masters. Dat is gebeurd, maar wel mondjesmaat. De titulatuurdiscussie, de vraag of voor het hbo de graden arts en science ook beschikbaar kwamen zoals in het buitenland gewoon was, heeft eindeloos geduurd. Er is ook maar mondjesmaat geïnvesteerd in praktijkgericht onderzoek. En we hebben nu een masteraanbod, maar dat is nog veel te klein. De doelstelling van ons strategisch plan, voor iedere student een doorloopmaster, is bij lange na nog niet bereikt.’

Hoe komt dat?
‘We hebben in Nederland een redelijk uniek binair stelsel van universiteiten en hogescholen. Maar de plek van hogescholen in dat stelsel is nog steeds niet evenwichtig en evenwaardig. Zowel in het onderzoek als bij de masters moet nog een slag worden gemaakt. Ik vind dat er bijvoorbeeld een nieuw professioneel, praktijkgericht, doctoraat kan ontstaan op het hbo. Om te beginnen in de Kunsten, dat is er nog niet in het wo. Begin dat te ontwikkelen, het bestaat allang in de Angelsaksische wereld.’

Ik vind juist dat de universiteiten zich tegenwoordig wel wat meer mogen beperken

Dat zullen universiteiten u niet in dank afnemen…
‘Het hbo is wel vaker academic drift (een te grote nadruk op onderzoek in het beroepsonderwijs, red.) verweten, maar ik vind juist dat de universiteiten zich tegenwoordig wel wat meer mogen beperken. Wij willen met elkaar een binair stelsel, juist de universiteiten bewaken de grenzen ervan zeer streng. Maar dan kan het niet zo zijn dat je als universiteit begint met een Master Fysiotherapie. Of dat je een universitair programma voor de Pedagogische Academie begint. Dat je masters ondernemerschap ontwikkelt, masters Toerisme: allemaal beroepsgericht. De drift van de universiteiten om steeds beroepsgerichter te worden om zo meer studenten binnen te krijgen, moet stoppen.’

Wat kan de Hanzehogeschool zelf doen?
‘We moeten haast gaan maken met het ontwikkelen van masters en de doorstroommogelijkheden naar masters bevorderen door doorstroommodules en minoren te ontwikkelen.
‘Wat we ook gaan doen, is een aanpassing van het functiegebouw voor docenten zoals we dat nu kennen. Als je nu boven schaal twaalf wilt komen, moet je leiding gaan geven. Maar waarom zou een voorbeelddocent, die ook anderen weer inspireert en meeneemt in ontwikkelingen in het vakgebied, niet meer mogen worden beloond? Ik vind het heel logisch dat je iemand de kans biedt om ook qua salaris door te groeien.’

Het voorstel van VVD-Tweede Kamerlid Pieter Duisenberg, om de gelden vooral in te zetten voor technische universiteiten, dat kan natuurlijk niet

Scienceguide meldde eind augustus dat hbo’s momenteel behoorlijk krap bij kas zitten. Ook de Hanzehogeschool houdt minder geld over dan begroot…
‘We zitten al jaren krap bij kas omdat we het leenstelselgelden nog niet ontvangen hebben. Maar het is ook weer niet zo erg als het misschien lijkt. Waar het om gaat is dat het bedrag per student gelijk blijft. Als je minder studenten hebt, is het logisch dat je minder geld ontvangt. Ik huil wat dat betreft ook niet mee met de wolven in het bos. Het gaat niet om de hoogte van het totaalbedrag. De vraag is: blijft het bedrag dat per student beschikbaar is om onderwijs te geven op peil? Daar kan ik nog steeds volmondig ja op zeggen. Maar het is nu wel zo dat de gelden van het leenstelsel echt naar het hbo en de universiteiten moeten stromen. Het voorstel van VVD-Tweede Kamerlid Pieter Duisenberg, die nu net voorzitter van de VSNU (Vereniging van Nederlandse Universiteiten) is geworden, om de gelden vooral in te zetten voor technische universiteiten, dat kan natuurlijk niet. Afspraak is afspraak. Wij zouden investeren, dat hebben we gedaan, dan hebben we ook recht op de middelen. Anders is de overheid totaal onbetrouwbaar, van zulke afspraken kun je niet terugkomen.’

Tot slot iets heel anders. Er was eind vorig schooljaar ophef over de verplichte tentameninschrijving. Gaat daar nog iets aan veranderen dit schooljaar?
‘Nee, het huidige systeem gaan we niet meer veranderen. Het loopt eigenlijk ook best wel goed. Natuurlijk zijn er incidenten en ieder incident is er één te veel. We denken ook zeker wel na of het beter kan op bepaalde punten. Maar we gaan niet terug naar het oude systeem. Dat kostte veel te veel geld en ik vind het ook een heel normaal iets dat een student zich in moet schrijven voor tentamens.’

OSIRIS is een perfect systeem, het werkt vrijwel overal heel goed

Dat zijn lang niet alle studenten en docenten met u eens.
‘OSIRIS is een perfect systeem, het werkt vrijwel overal heel goed. Natuurlijk zaten er, zeker in het begin, ook fouten in. Daar wordt continu aan gewerkt.’

Is het redelijk en logisch dat je je al voor een hertentamen moet inschrijven voordat je het resultaat weet van je eerste tentamen?
‘Dat is een ander verhaal. Dat heeft niks met het systeem te maken, maar is eerder iets waar opleidingen over na moeten denken.’

Misschien is het systeem niet fout, maar wel hoe het wordt toegepast?
‘Nou ja, het is natuurlijk van belang hoe je ermee omgaat. De schools hebben daarin een belangrijke taak. Studenten moeten vanaf het begin meegenomen worden in het inschrijvingsproces.’