Helpen paddo’s, truffels, psilocybine tegen depressie?

Wat doen paddo’s en truffels met je? Helpt psilocybine tegen depressie? GZ-psycholoog Jan Mars (36) weet het van heel dichtbij. Onder zijn begeleiding namen twintig depressieve patiënten een psilocybinepil.

‘Het is iedere keer een bijzondere ervaring. Intiem en ook een beetje spannend. De patiënt weet niet waarheen de reis in de geest leidt. Met deze middelen leg je als het ware een vergrootglas op je innerlijke wereld. Dat brengt je op onbekend terrein. Het kan nodig zijn om de patiënt op een gegeven moment te ondersteunen, daarom zijn we er de hele sessie bij. We, dat zijn mijn collega Sabina Muller en ik.’

Twee man, voor iedere patiënt?
‘We houden ons aan het protocol. Dat is vrij strikt. Zoals wij het op het UMCG doen, doen andere begeleiders dat op meerdere locaties in Europa en de Verenigde Staten. Voorafgaand aan de sessie hebben we een reeks gesprekken waarin we een band opbouwen met de patiënt. Ze moeten erop kunnen vertrouwen dat ze in veilige handen zijn.’

Dat klinkt alsof het allemaal heel riskant is.
‘Uit het onderzoek dat tot dusverre is gedaan, blijkt dat psilocybine een lage toxiciteit heeft en het middel is ook niet verslavend. Daarin schuilt dus geen gevaar. Daarnaast willen we de psychologische veiligheid van de patiënten waarborgen. Dit zijn patiënten die worstelen met een hardnekkige depressie, mensen bij wie andere behandelingen niet aanslaan. In een sessie kunnen ze pijnlijke ervaringen herbeleven. Angstgevoelens zijn heel gebruikelijk, mensen begeven zich immers op nieuw terrein en dat is spannend. Indien dat nodig is, helpen we ze om met die angst om te gaan. We weten nooit wat er gaat gebeuren. We weten zelfs niet welke dosis psilocybine de patiënt inneemt, één milligram, tien milligram of 25. De patiënt weet dat trouwens ook niet. Dat maakt allemaal deel uit van het experiment.’

Hoe gaat de sessie in z’n werk?
‘In het UMCG hebben we een kamertje dat heel anders is dan een normale spreekkamer. Heel informeel, een prettige, vriendelijke omgeving met een comfortabel bed. De patiënt krijgt een zacht oogmasker op waardoor hij geen visuele prikkels van buiten krijgt. Daarnaast draagt hij een koptelefoon met muziek die zich niet opdringt. ’

Welke muziek niet opdringerig is, is toch voor iedereen anders?
‘Dat klopt, maar er zijn dingen die wél bekend zijn. Instrumentale muziek leidt minder af dan vocale, bijvoorbeeld. De muziek die het onderzoek gebruikt, gidst de patiënt tijdens de gehele psychedelische reis. Zo komt er naar een uur meer dynamiek in de muziek. Dat sluit aan bij de werking van psilocybine, dat na een uur, anderhalf uur de sterkste effecten geeft.’

Je mag vast niet vertellen hoe de patiënten zich tijdens het hallucineren gedroegen.
‘Niet in detail. De patiënten hadden zeer verschillende ervaringen. Dat kan liggen aan de dosis psilocybine die ze innamen. Voor sommige patiënten was het een verademing om zich over te geven aan ervaringen die het denken stopzetten. We zijn leven in een denkcultuur, het is heel moeilijk om te ervaren zonder te denken, het hoofd zit vaak in de weg. Hallucinogene middelen zetten het denken op de achtergrond, waardoor we beter kunnen waarnemen en voelen. Daar probeer ik ook altijd op aan te sturen tijdens mijn werk. In die zin maakt dit experiment me bescheiden.’

Je klinkt best positief over de werking van deze middelen bij deze groep.
‘Gematigd positief. We moeten goed onderzoeken hoe we deze middelen het best kunnen gebruiken. Ik geloof niet in the magic bullet, een eenmalige sessie die alle problemen wegneemt. Maar een sessie met psilocybine kan wel nieuwe perspectieven bieden. Ik ben benieuwd hoe de resultaten uitpakken.’

Wat vind je ervan dat jongeren experimenteren met paddo’s en truffels?
‘Ik beveel dat hier natuurlijk niet aan. Een waarschuwing is eerder op z’n plaats. Paddo’s zijn zeker géén partydrugs. Op feestjes zijn veel externe prikkels. Daarmee vergroot je de kans op een nare ervaring. Tijdens een feestje ben je in een omgeving die je niet goed kent en de psychedelische indrukken kunnen je overspoelen. Gebruik deze middelen dus ook nooit in een opwelling. Denk er altijd goed over na. En als je het doet, zoek dan een veilige, rustige plek en het gezelschap van iemand die je vertrouwt.’

Helpt psilocybine tegen depressie? Welke drugs gebruiken studenten in Groningen? Wat zijn hun slechtste ervaringen? Wil je de drugsenquête inclusief cijfers, ervaringsverhalen van Groninger studenten en drugs, interviews met onderzoekers en een student en dealer, en illustraties en cartoons van Groningen’s beste tekenaars en illustratoren nog een keer rustig en gebundeld doorlezen? Bestel dan gratis (tenminste, als je Hanze-student bent) het boekje DRUGS: Studenten & drugs in Groningen via deze link en we sturen je een exemplaar op!

Foto: Niels Punter (c) – De mensen op de foto hebben geen relatie met de inhoud van het artikel.