Hoera voor Halbe!

Vraag iemand die op sterven ligt wat de mooiste periode in zijn leven was en negen van de tien hoger opgeleiden zegt: m’n studententijd. Politici hebben dit goed in de peiling en in september zijn er verkiezingen. Dus: van links tot rechts is iedereen ineens tegen de langstudeerboete.
Maar de (dreigende) boete lijkt nu al effect te sorteren. Veel studenten gingen deze zomer niet op vakantie om hun laatste puntjes vóór september bij elkaar te scharrelen. Fijn voor staatssecretaris Halbe Zijlstra, in deze campagnetijden zo’n beetje de enig overgebleven voorstander van de maatregel.
Let maar op, binnenkort verschijnt Zijlstra triomfant op tv om het volk op het succes van de Halbeheffing te wijzen: die zet studenten aan tot sneller studeren. Zijlstra zal er ook op wijzen dat meer jongeren dan voorheen na het behalen van hun havo- of vwo-diploma níet meteen aan een studie zijn begonnen. Huiverig voor de boete nemen ze een extra jaar om een juiste studie te kiezen. Heel verstandig, zal Halbe zeggen.
De daling van het aantal studenten zal ertoe leiden dat de overheid minder geld aan hoger onderwijs kwijt is. Hoera voor Halbe, ná de verkiezingen worden hij en zijn boete weer omarmd door links en rechts.
Van later zorg zijn twee andere effecten van de maatregel. Het aantal Nederlanders met een hogere opleiding zal op de langere termijn dalen (minder instroom van eerstejaars leidt immers vanzelfsprekend tot minder uitstroom van afgestudeerden), en vooral kinderen uit de lagere milieus zullen helemaal van een studie in het hoger onderwijs afzien. Maar ach, zij en hun ouders weten op hun sterfbed toch niet dat de studententijd de mooiste tijd van hun leven had kunnen zijn.