Onderzoek: hoe gestrest zijn Hanze-studenten?

In april zetten we een kleine enquête online om te kijken hoe gestrest Hanze-studenten eigenlijk zijn. Uit landelijke onderzoek bleek ruim de helft van de studenten met depressieve klachten te kampen, maar geldt dat ook in het nuchtere Noorden? Nou… nee, zo erg lijkt het hier niet. Maar enige reden voor bezorgdheid is er wel degelijk.

Laten we beginnen met een dikke disclaimer. Nee, dit was geen wetenschappelijk onderzoek. En nee, we probeerden met deze vragen ook geen depressie vast te stellen, zoals één respondent beweerde. Een depressie vaststellen, dat kan geen enkele vragenlijst, daar heb je een arts voor nodig. Ook waren we ons er zeker van bewust dat het online plaatsen van een enquête er waarschijnlijk toe leidt dat mensen die stress ervaren eerder geneigd zijn mee te doen dan mensen die nergens last van hebben.

De enquête was dan ook niet bedoeld om harde conclusies te trekken, maar wel om te kijken of de landelijke trend onder studenten ook op de Hanzehogeschool te zien is.

Harde conclusies willen we niet trekken, maar er vallen wel een aantal zaken op

We hebben getwijfeld of we een beloning of prijs moesten verbinden aan het invullen, want zonder prijsje is de respons vaak te laag. Maar gezien het onderwerp vonden we dat niet zo gepast en respondenten belonen tast de betrouwbaarheid aan (zo zijn ondervraagden vaker geneigd positief te antwoorden). Het bleek trouwens ook helemaal niet nodig, want stress blijkt enorm te leven onder de studenten. Maar liefst 1335 studenten namen de moeite om de enquête in te vullen. Dank daarvoor!

Harde conclusies willen we dus niet trekken, maar er vallen wel een aantal zaken op. Op de laatste stelling (Ik geniet van mijn studententijd), reageerde tien procent met vrijwel nooit. Dat komt aardig overeen met de schatting van de studentendecanen over het aantal studenten die met ernstige psychische problemen kampen. Het aantal studenten die vaak hartkloppingen (10 procent)  en huilbuien (dertien procent), komt hier daar ook bij in de buurt.

Het aantal studenten die last hebben van de iets lichtere stress-symptomen is een stuk groter, ongeveer een derde van het totaal. Zo slaapt 32 procent vaak slecht, en is 29 procent vaak snel geïrriteerd.

Hoe houd je in godsnaam alle ballen (studie, werk, vrije tijd) tegelijk in de lucht?

Uit vraag 8 en de vele reacties op de open vraag (nummer 10 in de lijst) blijkt dat studenten vooral moeite lijken te hebben met de jongleer-act die hoort bij het studentenleven: hoe houd je in godsnaam alle ballen (studie, werk, vrije tijd) tegelijk in de lucht? Slechts 22 procent geeft aan zijn leven vaak goed te kunnen plannen, 26 procent lukt dat vrijwel nooit.

‘Stage zonder vergoeding, studiedruk en een noodzakelijk baantje combineren is niet te doen’, antwoordt een respondent. ‘Soms extreem rustige periodes tussen tentamens door, maar dit is niet goed verdeeld. Ik heb veel klasgenoten met symptomen van een burn-out.’

De lat ligt zo hoog doordat iedereen altijd maar moet

‘School, werk en dan ook nog een sociaal leven willen, is soms lastig te combineren,’ antwoordt een ander. ‘Daarnaast heb ik vaak het gevoel dat ik moet presteren, maar dat doe ik niet altijd voor mezelf, maar meer voor de rest van de wereld.’ Met die laatste opmerking stipt hij of zij een ander veelgenoemd probleem aan: prestatiedruk.

‘De lat ligt zo hoog doordat iedereen altijd maar moet’, merkt iemand op.
‘Je moet binnen zoveel jaar je studie halen, omdat de studieschuld dermate groot is. Je moet extra ervaring opdoen buiten je school, omdat er te veel studenten afstuderen op jouw studie. Je moet activiteiten buiten je studie doen om te laten zien dat je graag bezig bent. Je moet aan je CV werken en netwerken, om te laten zien dat jij de leukste bent. MAAR JE MOET OOK STUDEREN.’

‘Ik ervaar veel druk rondom mijn studie,’ stelt een ander. ‘En heb weinig idee rust te ervaren, alsof je alle kanten op aan het vliegen bent om alles klaar te krijgen. Veel studenten zoals ik werken naar de studie, vaak komt hier nog stage bij. Dit allemaal bij elkaar is best veel, met name omdat de opleiding steeds meer eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid hanteert.’

Soms kost het me veel energie en vergelijk ik mezelf heel erg met anderen

Ook sociale druk lijkt een rol te spelen. ‘Soms kost het me veel energie en vergelijk ik mezelf heel erg met anderen en soms lukt het ook me ook goed om mijn eigen plan te trekken,’ zegt een student. Een ander heeft een tip: ‘Ik denk dat sociale media veel invloed hebben op jongeren en studenten. Ga eens een tijdje offline en zoek uit wat je wilt in het leven zonder de ogen van anderen in je rug :)!’

Doet de Hanzehogeschool genoeg om overmatige stress onder studenten te voorkomen? Veel respondenten vinden van niet. Vooral slechte planning en onduidelijkheid worden veel genoemd. ‘De onduidelijke communicatie en het steeds weer veranderende lesprogramma levert de meeste stress op,’ zegt een student. ‘Het kost me zo ontzettend veel energie om een relatief makkelijk lesprogramma te doorlopen.’ Een ander klaagt erover dat al het werk vaak in één keer af moet zijn, maar heeft ook gelijk een oplossing: ‘De verdeling van studie-uren kan veel beter. Verder hoeven de blokken niet zo volgepropt te worden dat je er geen plezier meer uit kan halen en mogen tentamens best opgesplitst worden in meerdere toetsen zodat je geen vijf boeken in één keer hoeft te leren, want dat kan niemand. Buiten dat is studeren echt leuk, maar soms gewoon echt te veel van het goede.’

Ook vinden een aantal studenten dat de Hanze wel iets meer mag doen om stress en depressie te tackelen. Een student pleit voor één duidelijke locatie voor studenten met mentale problemen: ‘Please zorg dat de Hanze een betere afdeling of locatie krijgt voor mensen met mentale problemen. Zorg dat er psychologen op school zijn die je kunnen ondersteunen en zorg ervoor dat die makkelijk aam te spreken zijn. Er zijn genoeg mensen die hulp nodig hebben maar niet iedereen durft dat zomaar, misschien kan dit een tussenstap zijn.’

Uiteraard is het niet allemaal kommer en kwel wat de klok slaat. Veel studenten genieten wel degelijk met volle teugen van hun studentenleven. ‘Kon ik maar eeuwig blijven studeren…’ mijmert er eentje. ‘De studententijd gaat te snel L’ vindt een ander.

Niet zo aanstellen, iedereen heeft het druk op zijn studie

Een aantal respondenten vindt dat hun medestudenten niet zo moeten klagen. ‘Even kappen met al die “depressie” en “stress”. Aanstellerij omdat mensen niks willen doen.’ ‘Niet zo aanstellen, iedereen heeft het druk op zijn studie.’ En veel stress is niet gezond, maar een beetje stress hoort er ook wel bij, vinden sommigen. ‘De werkdruk ligt hoog, stress is aanwezig, maar wel gezonde stress. Het hbo bezorgt mij geen depressie.’