Rookbeleid Hanze: minder rookplekken, meer rotzooi?

Het zal niemand zijn ontgaan: de Hanze houdt niet (meer) van roken. Waar het vorig schooljaar nog mogelijk was om in bepaalde gebieden rondom de ingangen op het Zernike te roken, wordt er nu verwacht dat rokers zich naar één van de drie rookzones begeven. Er is echter een klein probleempje: de rotzooi.

Healthy Ageing
Je kent ze vast wel, die rechthoekige glazen gebouwtjes waar dikwijls een rookgordijn omheen hing. Rookabri’s worden ze genoemd, en sinds 6 mei 2019 zijn de meesten verdwenen.  Slechts drie zijn er nog over op Zernike, verstopt in uithoeken om niet-rokers zo min mogelijk tot last te zijn. Wie de beleidsplannen er op naleest, ziet dat de Hanzehogeschool ‘een voorbeeld wil zijn voor de nieuwe generatie en zichtbaar (wil) bijdragen aan het speerpunt Healthy Ageing. Daar hoort een gezonde leefomgeving bij, die stimuleert tot gezond gedrag. Daar past roken niet bij.’

Welke straf kan een rebelse roker verwachten die toch doodleuk naast de deur gaat staan roken? Precies, geen straf

Het rookbeleid is belangrijk voor de Hanze, omdat de school sinds 2017 verbonden is aan de Alliantie Rookvrij Nederland. Het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN) heeft de ambitie uitgesproken om in 2030 de eerste ‘Man Made Blue Zone’ te realiseren in Noord-Nederland. Dit zijn afgebakende gebieden waarvan de bevolking een vrij specifieke levensstijl en leefomgeving deelt, waardoor de mensen meetbaar langer leven.

Minder rokers, meer troep?
Of het aantal rokers al daadwerkelijk minder is geworden, is lastig te meten. De Hanze heeft een aantal stewards ingehuurd die er een dagtaak aan hebben om de rokers in de juiste banen te leiden. Het grote probleem is een gebrek aan autoriteit. Want welke straf kan een rebelse roker verwachten, die ondanks de goede bedoelingen van de Hanze toch doodleuk naast de deur gaat staan roken? Precies, geen straf. Rokers kunnen niet geschorst worden en mogen geen boetes ontvangen, waardoor het voor de stewards een kwestie is van dweilen met de kraan open. Meerdere stewards zijn benaderd voor een reactie, maar wilden ons niet te woord staan.

Een rookputje is makkelijk te legen, maar een grasveld is lastig schoonmaken

Omdat er maar weinig asbakken over zijn waar de rokers hun peuken in kwijt kunnen, worden de peuken te pas en te onpas op de vloer gemikt. Een geoefende roker poogt nog wel eens zijn of haar peuk in de put te gooien (wat uiteraard ook not-done is) maar de meeste sigaretten worden doodleuk in het gras gegooid. Het Hanzebeleid om het roken te ontmoedigen is het laten verdwijnen van voorzieningen voor rokers. Toch is nu merkbaar dat het deels wegnemen van voorzieningen nieuwe problemen creëert. Een rookputje is makkelijk te legen, maar een grasveld is lastig schoon te maken.

Locatiemanager Toine Embregts zegt dat het behouden van asbakken naast de abri’s, of op andere plekken, het roken juist stimuleert. ‘Als ergens asbakken staan, heb je als roker het idee dat het oké is om te roken. Door rookzones verder buiten de looppaden aan te bieden, hebben we rokers uit het zicht geplaatst. We moeten ergens een keer een lijn trekken. “Heel Hanze rookvrij” is namelijk een ontzettend grote uitdaging. Het UMCG kampt momenteel met dezelfde problematiek.’

We zijn niet opgeleid tot rookpolitie

Embregts is onderdeel van de Stuurgroep Hanze Rookvrij, die de missie heeft de Hanze per 1 januari 2020 rookvrij te maken. ‘We hopen natuurlijk dat rokers niet alles op de grond gooien en zich netjes gedragen, maar helaas zien we ander gedrag. Rokers wegsturen is alleen een veel te grote maatregel. We zijn niet opgeleid tot rookpolitie. De basis van onze werkzaamheden ligt in het wegwijs maken van mensen op de campus, het rookbeleid is er stilletjes aan bijgekomen. En bedenk vooral: het lijkt misschien veel, al die peuken op de grond, maar de concentratie van sigaretten is nu veel groter. Dat wil zeggen, we zien dat alle peuken rondom de rookzones worden gedumpt, maar veel minder over de rest van het terrein. Dat is ook vooruitgang.’

Communistisch potje paffen
In Rusland vinden ze het ook maar niks, al dat gepaf. Al in 2013 kreeg het land één van ’s werelds strengste antirookwetten. Het roken in openbare ruimtes werd verboden, de prijs ging omhoog en reclame maken voor tabaksproducten mag niet meer. De belangrijkste medisch adviseur van het Kremlin zegt er het volgende over: “Rokers zijn zwakke mensen en deze regels zullen hen helpen. Laat ze maar in de zon, regen en kou staan als ze zo nodig willen roken.”

Nog zo’n leuke. Om rokers af te schrikken hingen er in Russische bushokjes posters met Obama’s hoofd, met de begeleidende tekst ‘Roken doodt meer mensen dan Obama, en Obama doodt veel mensen’. Kan de Hanze nog iets van leren, zou je zeggen.