Samsom preekt de groene passie

‘Ik reken op de studenten hier. Wie van jullie hier erin slaagt om een stille waterpomp uit te vinden, zal helemaal binnen zijn.’ Het is niet de enige keer dat Diederik Samsom op 27 juni een beroep doet op het vernuft (en de geldzucht) van studenten. De ex-politicus, van maart 2012 tot december 2016 voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de Partij van de Arbeid, is de publiekstrekker op het TransFuture Festival van de Hanzehogeschool, een feestelijke gebeuren waar het publiek zich op de hoogte stelt van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van groene energie.

Samsom maakt weinig woorden vuil aan de gasbelastingkwestie

Diederik Samson, tegenwoordig actief als onderhandelaar voor het Klimaatakkoord, haalde vorige week de voorpagina’s na een pleidooi voor het verhogen van de belasting op gas en het verlagen van de heffing op elektriciteit. De kritiek was niet mals. Waarom wil Samsom de gewone man, die niet anders kan, opzadelen met een hoge gasrekening? Waarom krijgen mensen die er warmpjes bijzitten leuke subsidies voor de aanschaf van elektronische hebbedingetjes? Waarom worden de grote bedrijven, de grote vervuilers, niet zwaarder belast?
In de volgestroomde Energy Barn maakt Samsom weinig woorden aan deze kwestie vuil. Heel snel dan: de energierekening blijft gelijk omdat het duurdere gas volgens hem wordt gecompenseerd door de goedkopere elektriciteit. Bovendien is hij een groot voorstander van gas, als het maar bio-gas is, géén aardgas (en al helemaal geen Gronings aardgas).

De hele energievoorziening gaat de komende jaren overhoop, niet omdat het kan, maar omdat het moet

Een gemiste kans, want als Samsom een dik uur later z’n hielen heeft gelicht (hij heeft een spreekbeurt voor Energiek Goutum te Goutum) gonzen de vragen nog rond. Waar haalt de bewoner van een portiekwoning in Paddepoel het geld vandaan om een warmtepomp te kopen?
De hele energievoorziening gaat de komende jaren overhoop, dat staat voor Samsom als een paal boven water. Niet omdat het kan, maar omdat het moet. In z’n in rap tempo voorgedragen lezing De Grote Verbouwing komen de reeds bekende nieuwigheden aan de orde: warmtepomp, aardwarmte, biogas, windenergie, zonnepanelen, warmtenetten, waterstofmotoren. En ook nog allerlei vindingen die we ons op dit nog helemaal niet kunnen voorstellen.

De winning van energie door aardwarmte zal in twaalf jaar moeten toenemen met een factor 20

‘In de negentiende eeuw maakte men berekeningen over de toename van het aantal koetsen. Als die ontwikkeling op dezelfde voet zou doorgaan, zouden in de straten van Parijs 25 jaar later twee meter paardenpoep liggen. En dat was een goede berekening. Maar 25 jaar later reden er geen koetsen, maar auto’s.’
Kortom, de komende jaren staan ons spectaculaire ontdekkingen te wachten. ‘Dingen die weer een paar jaar later heel normaal zullen zijn. Voor mijn zoontje horen iPads gewoon bij het leven. Als ik aan een zaal vraag wie van hen tien jaar geleden een iPad had, steken er altijd wel een paar mensen hun hand op. Maar tien jaar geleden moest-ie echt nog worden uitgevonden. Zo snel gaan de ontwikkelingen.’
De winning van energie door aardwarmte zal, zo is inmiddels vastgelegd, binnen twaalf jaar met een factor twintig moeten groeien. ‘Gaat dat lukken?’
De zaal murmelt.
‘Met windenergie is dat wel gelukt. Dus het kan.’
Over windenergie gesproken, volgens Samsom is het Noorden (Groningen) dé plaats voor wind-op-zee. (Eerder die dag had milieuwethouder Mattias Gijsbertsen (GroenLinks) een vergelijkbare stip aan de horizon gezet: een windwingebied van de Eemshaven tot aan het noordelijkste puntje van Denemarken.)

Negentig procent van het werk moet van (het overtuigen van) mensen komen, de tegenwind komt uit alle richtingen

Het betekent werk, ook voor de duizenden mensen wier banen die zullen verdwijnen door het afscheid van het aardgas. ‘Er komen veel banen in de duurzame-energievoorziening. En vooral veel banen voor mbo’ers, want aan vakmensen zal een groot tekort ontstaan. De roc’s gaan een mooie toekomst tegemoet.’
De toch al zonnige dag krijgt hoorbaar energie van Samsoms opwekkende verhaal. Makkelijk wordt het niet, dat weet hij maar al te goed. ‘Het wordt best ingewikkeld. De techniek is slechts tien procent van de opdracht, de overige negentig procent zal van mensen moeten komen en van het overtuigen van mensen.’
Hij zou weleens gelijk kunnen krijgen want de tegenwind komt uit alle richtingen. Of, zoals Volkskrantredacteur Yvonne Hofs na een rondgang langs de zogeheten klimaattafels concludeerde: iedereen wil verduurzamen, maar niemand wil ervoor betalen.
Studenten hebben, zoals bekend, weinig geld, maar ze hebben wel wat anders: enthousiasme, vernuft en de steun van docenten en de Hanzehogeschool (die ook de komende jaren prioriteit geeft aan energie-onderwijs en -onderzoek).

Foto: Tim van der Kuip