Studenten zien langstudeerboete niet zitten
De langstudeerboete die het komende kabinet wil invoeren, kan op flinke weerstand rekenen. ‘Het is puur studenten pesten.’
‘Het was voor mij niet erg schrikken toen ik hoorde van de langstudeerboete, want mijn opleiding duurt maar drie jaar’, zegt Bart Compaan (21) over het voornemen van het nieuwe kabinet om vanaf 2026 studenten die te lang studeren een boete van 3.000 euro per jaar te geven. Bart, die Bedrijfskunde aan de Hanze studeert, nam een tussenjaar om bestuurslid van de studentenvereniging Navigators (NSG) te worden. Inmiddels maakt hij zich wél zorgen, want voor hem zelf loopt het allemaal wel los, maar dat geldt niet voor studie- en studentenverenigingen.
Enorm jammer dat de overheid studenten die bestuurswerk willen doen ontmoedigt
‘Een boete van drieduizend euro is veel. Dat zal er zeker voor zorgen dat de keuze om te solliciteren op een fulltime bestuursfunctie een stuk lastiger wordt.’ En dat terwijl een bestuursjaar volgens Bart erg leerzaam is. ‘Je krijgt verantwoordelijkheden die je op zo’n jonge leeftijd niet snel ergens anders zult krijgen. Ik vind het enorm jammer om te zien dat de overheid studenten die bestuurswerk willen doen ontmoedigt. Dat zouden ze juist moeten stimuleren.’
Het is niet de eerste keer dat de langstudeerboete op tafel ligt. Ook het kabinet-Rutte I (VVD-CDA, met gedoogsteun van de PVV) voerde die maatregel in, in september 2012. Dat leidde tot studentenprotesten en -demonstraties. Uiteindelijk draaide kabinet-Rutte 2 (VVD-PvdA) de maatregel terug.
De HSV: ‘Het studentenleven draait niet alleen om het behalen van studiepunten’
De langstudeerboete houdt in dat studenten binnen de nominale studietijd plus één jaar moeten afstuderen. Daar slaagt lang niet iedereen in.
De Hanze Studentenbelangen Vereniging (HSV) maakt zich ‘grote zorgen over de negatieve gevolgen van de maatregel voor de brede ontwikkeling van studenten’, zo blijkt uit een persverklaring. ‘Het studentenleven draait niet alleen om het behalen van studiepunten, maar ook om persoonlijke groei, het opbouwen van een netwerk en het ontwikkelen van vaardigheden.’
Zulke activiteiten kunnen tot studievertraging leiden, erkent de HSV, maar straffen en ontmoedigen is volgens de studenten ‘contraproductief’. Bovendien treft de maatregel ook kwetsbare studenten die langer over hun opleiding doen vanwege aandoeningen als ADHD en ASS.
Van Pieter Omtzigt mag je studenten best vragen om sneller te studeren
Dergelijke bezwaren zijn voor Pieter Omtzigt, fractievoorzitter van Nieuwe Sociaal Contract, geen reden om zich tegen de langstudeerboete te keren. ‘Het collegegeld is in Nederland best hoog, maar veel van deze opleidingen kosten het vijfvoudige voor de belastingbetaler’, zei hij in de Tweede Kamer tijdens het debat over het Hoofdlijnenakkoord. Daarom mag je volgens Omtzigt studenten best vragen om de studie binnen de studietijd plus een jaar af te ronden.
Tobias Hogeveen (19), student bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit, begrijpt die redenering wel. ‘Ik vind het ook wel iets goeds hebben voor studenten die telkens maar switchen van opleiding en zo heel lang over hun studie doen.’
Tobias wijst op nog een nadeel van langer studeren. ‘Studenten komen zo minder snel op de arbeidsmarkt, terwijl er veel vraag is naar jonge nieuwe medewerkers.’ Maar Tobias vindt wel dat er ruimte voor uitzonderingen moet zijn. ‘Voor bijvoorbeeld mantelzorgers, studenten met een bestuursjaar en studenten met fysieke of mentale problemen.’
De burger betaalt voor de luie student, die redenering vindt de GSb een beetje onzinnig
Als het aan Omtzigt ligt, zal het kabinet gaan bekijken of er reden is voor zulke uitzonderingen. Ken Hesselink, voorzitter van de Groningse Studentenbond (GSb), vindt dat helemaal niet nodig. ‘Wij als GSb weigeren te speculeren over welke groepen een uitzonderingspositie moeten krijgen. Iedereen moet deze uitzonderingspositie krijgen, want de langstudeerboete is puur studenten pesten.’
Dat studenten snel moeten studeren omdat onderwijs wordt betaald door de gewone burger is volgens de GSb een beetje onzinnig. Ken Hesselink: ‘Ten eerste betalen mensen die wo- en hbo- hebben gedaan, veruit de meeste belasting. Ten tweede is Nederland een kenniseconomie die niet zonder hoogopgeleide werknemers kan. En ten derde is het belangrijk dat onderwijs toegankelijk blijft voor iedereen.’
———————————————————————————————————————–
Afgelopen zaterdag was er in Utrecht een demonstratie tegen het invoeren van de langstudeerboete. Luc Stultiens, onderwijswoordvoerder van GroenLinks/PvdA, is een petitie gestart die inmiddels bijna 64.000 keer is ondertekend.