Verkiezingen: wat staat er in de programma’s over studenten?
Verkiezingen. Sommige Hanze-studenten staan op 22 november zelfs voor het eerst in het stemhokje. Wat kruis je aan? Wat zeggen de partijen over studenten?
De rente op studieleningen, laag, lager of laagst?
De Boer Burger Beweging, DENK en de Partij voor de Dieren willen nul rente op de studieschuld van de pechgeneratie. D66 wil de rente voor deze studenten beperken (ze maken daarbij geen onderscheid tussen studenten die lang en studenten die kort onder het leenstelsel hebben moeten studeren). GroenLinks-PvdA wil de rente maximeren. Die term hoor je vaker in debatten. Het betekent dat er maximum komt aan het rentebedrag dat studenten moeten betalen. Onlangs schaarde een meerderheid van de Tweede Kamer zich achter een plan dat beperkingen stelt aan de rente op studieleningen. Maar wanneer dit plan wordt uitgevoerd en hoeveel de maatregel oplevert, is nog niet bekend.
De BBB, D66 en het Forum voor Democratie vinden dat de studieschuld niet mag meetellen bij het aanvragen van een hypotheek. GroenLinks-PvdA vindt dat de studieschuld geen belemmering mag zijn voor het aanvragen van een hypotheek en de VVD wil bij zo’n aanvraag de studieschuld mínder laten meetellen.
Moet de pechgeneratie een financiële compensatie krijgen?
BIJ1 en DENK willen dat de studieschuld van de pechgeneratie volledig wordt kwijtgescholden. Belang van Nederland en JA21 zien graag dat de studenten ‘voldoende gecompenseerd worden’ en Forum voor Democratie wenst een ‘gepaste compensatie’. De Partij voor de Dieren is voor een ‘royale compensatieregeling’ en de Socialistische Partij pleit voor een ‘ruimhartige compensatie’. Volt wil de pechgeneratie compenseren met een geldbedrag: 10.000 euro per student.
Het Christen-Democratisch Appèl wil de studenten van de pechgeneratie een korting geven op de studieschuld wanneer ze versneld afbetalen. De ChristenUnie denkt in dezelfde richting en wil de schuld halveren als studenten versneld afbetalen. De partij van Pieter Omtzigt (Nieuw Sociaal Contract) wil ‘de rente tien jaar lang zeer laag houden’.
Een heet hangijzer, een max op het aantal internationale studenten?
De BBB, FvD en BVNL willen een stop op het aantal internationale studenten ‘om de toegankelijkheid voor Nederlandse studenten te verzekeren’. Bij die toegankelijkheid gaat het om opleidingsplekken én om studentenkamers. NSC streeft ernaar om de hoeveelheid internationale studenten terug te dringen tot de capaciteit die Nederland aankan.
De PvdD wil grenzen stellen aan ‘de doorgeschoten instroom’ en GroenLinks-PvdA wil ‘grip op internationalisering’. Ook de PVV, de VVD en de SP willen het aantal internationale studenten beperken. Het CDA wil dit alleen als de instroom ‘problematisch’ blijkt te zijn. D66 wil dat onderwijsinstellingen samen met de gemeentes een streefgetal vastleggen voor internationale studenten. Het wervingsbeleid zou hier dan op aangepast moeten worden.
Een prioriteit voor velen: het welzijn van studenten
Een flink aantal partijen (onder meer D66, DENK, CDA, BIJ1 en de ChristenUnie) wil meer aandacht voor het mentale welzijn van studenten. Het CDA vindt dat de instellingen studentenwelzijnsbeleid moeten voeren. D66 ziet juist meer in een landelijk beleid voor studentenwelzijn. BIJ1 zou graag op elke onderwijsinstelling een schoolpsycholoog zien. De PvdD wil dat studenten direct en laagdrempelig toegang hebben tot een vertrouwenspersoon. De partij van lijsttrekker Esther Ouwehand wenst alle studenten een studentbegeleider toe, met wie ze hun resultaten kunnen bespreken. Ook de studentpsycholoog zit in het PvdD-pakket. D66 streeft naar het inrichten van een luisterlijn voor studenten.
En de portemonnee? Hebben studenten recht op een stagevergoeding?
DENK, GroenLinks-PvdA en D66 willen dat studenten een eerlijke beloning krijgen wanneer ze stagelopen. Dat betekent dus dat stagiairs niet meer onbetaald koffie halen voor de baas. NSC plakt zelfs een prijssticker op de stage: een stagiair heeft recht op 450 euro per maand. Wie biedt er meer? De PvdD zegt: 500 euro minimaal. Volt gaat daar met 550 euro nog overheen.
Het Bindend Studie-advies: oké of passé?
De norm voor het het bindend studieadvies moet worden verlaagd, vindt D66. Zou kunnen, zegt de ChristenUnie, maar niet te drastisch. Hoe dan ook moet de beslissing daarvoor bij de onderwijsinstellingen liggen, vinden Mirjam Bikker en haar partijgenoten. GroenLinks-PvdA en Volt maken zich hard voor een niet-bindend studie-advies en van de PvdD mag het hele BSA-systeem in de prullenmand. De VVD ziet er nog wél brood in, de liberalen vinden dat scholen zelf een ‘geschikt BSA mogen blijven kiezen’.
Overige standpunten, verschillende ideeën
Wat BIJ1 betreft wordt studeren aan de hogeschool of universiteit helemaal gratis. DENK, D66, GroenLinks-PvdA, ChristenUnie en BIJ1 vinden het bittere noodzaak om stagediscriminatie tegen te gaan. Wie als student graag gratis de OV-fiets wil pakken, moet bij D66 zijn. Een hele reeks partijen wil de basisbeurs verhogen: D66, Volt, DENK, GroenLinks-PvdA, SP, PvdD én FvD. De voertaal in het hoger onderwijs moet het Nederlands zijn, daarvoor pleiten NSC, FvD en PVV. En de SP sluit zich daar zo ongeveer bij aan: iedere opleiding moet ook in het Nederlands worden aangeboden.
————————————————————————————————————-
Meer informatie?
Op het Youtube-kanaal van NOS op 3 praten de lijsttrekkers met twintigers en dertigers over thema’s die voor deze generatie belangrijk zijn. Hier worden de standpunten van de politieke partijen in gemakkelijke taal uitgelegd.
Nog geen keuze gemaakt? Er zijn hulpmiddelen die je kunnen raadplegen. De bekendste zijn de StemWijzer en het Kieskompas. Een speciale stemhulp voor jongeren is Young Voice.