Waarom vapen studenten? Omdat je er snel verslaafd aan raakt!
Waarom vapen Hanzestudenten? Omdat het hip is en omdat het lekker smaakt. Maar ook omdat nicotine de moeder aller verslavingen is, zegt de deskundige.
Luna (20) rookt niet. ‘Ik vind de smaak niet lekker’, zegt de studente Autonome Beeldende Kunst. ‘Maar ik vape wel af en toe, vooral wanneer ik gedronken heb. Ik heb nu een vape met watermeloensmaak. Die gebruik ik als ik met mensen ben of wanneer ik thuiskom.’
Vapes zijn in. ‘We verkopen vooral steeds meer vapes aan studenten’, zegt verkoper Gijs de Vries van Limbo Liquids. De vapes met smaakjes zijn erg populair.
Maar waarom vapen studenten eigenlijk? En zeker nu er steeds meer stemmen opgaan tegen vapen?
Vanaf 1 januari 2023 wil het kabinet e-sigaretten met een smaakje verbieden. Arts-epidemioloog Esther Croes van het Trimbos-instituut is gespecialiseerd in tabaksontmoediging. Zij vermoedt dat het aanstaande verbod vapen een stuk minder aantrekkelijk zal maken. ‘Dat geldt vooral voor jongeren die nog niet zijn begonnen met vapen. Maar voor mensen die al verslaafd zijn, is het niet makkelijk om te stoppen.’
Ook al mag het niet, je kunt overal vapen, je wordt er niet op aangesproken en vapes ruiken ook niet zo vies
Design-student Maurits (24) was eerst een ‘vieze kettingroker’, zoals hij het zelf noemt. Hij vapet inmiddels een half jaar. ‘Toen ik in de Zolder aan het dansen was, bood een vriendin mij haar vape aan. Superfijn, want ik kon gewoon blijven dansen. Zo ben ik dus langzamerhand met vapen begonnen.’
Op steeds meer plekken wordt het mensen moeilijk gemaakt om te roken. Vapen is laagdrempeliger. ‘Het is makkelijker om in openbare ruimtes te vapen’, zegt Esther Croes. ‘Volgens de wet mag je niet vapen waar je niet mag roken, maar in de praktijk blijkt dat je er minder snel op wordt aangesproken. Het ruikt ook niet zo vies als tabak. Het is best makkelijk de vape de hele dag door te gebruiken.’
‘Ik koop geen vapes, ze ruiken te schoon, ik wil niet het gevaar lopen dat ik ze de hele dag op mijn kamer ga gebruiken’
Op Minerva roken de meeste mensen shag, vertelt Luna. Zij begon met vapen omdat een paar van haar collega’s het doen. Met de gevolgen is ze niet bezig. ‘Ik heb nergens last van, dus ik merk niet dat het iets doet met mijn gezondheid.’
Al zijn vrienden roken, maar Design-student Abel (19) neemt liever geen risico’s. ‘Door family history, I guess. Het leek me gewoon nooit zo aantrekkelijk. Ik ben één van de weinigen die niet rookt of vapet.’
Studente Autonome Beeldende Kunst Danne (19) kent veel studiegenoten die aan de vape verslingerd zijn. Maar onder de leden van haar studentenvereniging Dizkartes is de vape nóg populairder. Zelf rookt ze alleen vapes van anderen tijdens het stappen. ‘Uit zelfbescherming’, zegt ze, ‘ik koop geen vape, want dat voelt veel te schoon. Dan loop ik het gevaar dat ik het de hele dag door op m’n kamer ga gebruiken. Maar ik heb wel het idee dat het gezonder is dan roken.’
‘De tabaksindustrie framet de vape als een afstapproduct waarmee je van tabak afkomt, maar het ís een opstapproduct‘
Klopt dat? Is vapen minder slecht voor je gezondheid dan roken? Tabaksverslavingsdeskundige Esther Croes vindt dat de verkeerde vraag. ‘Je moet die dingen niet met elkaar vergelijken. Het Trimbos ziet vapen als een opstapproduct, eerst vape je en daarna stap je over op tabak. De tabaksindustrie framet de vape als een afstapproduct, als middel om van tabak af te komen.’ Maar, waarschuwt ze, in vapes zit nog steeds nicotine, de verslavende stof. ‘Die is bij vapes nog makkelijker in te ademen dan bij gewone sigaretten.’
Zit er minder nicotine in de vape, of juist meer?
Maurits is één van de vapers die denkt dat vapen hem kan helpen om te stoppen met roken. ‘Eerst wil ik gaan stoppen met roken, daarna met vapen. Ik denk namelijk dat het stoppen met vapen makkelijker is. Volgens mij zit er minder nicotine in een vape.’
‘Ik dacht te hebben gehoord dat er juist méér nicotine zit’, zegt student Autonome Beeldende Kunst Roos (19). ‘Ik denk dat vapen ongezonder is dan roken, maar ik weet het niet zo goed.’
Het is simpel, legt Esther Croes uit, het hangt gewoon af van de hoeveelheid nicotine en hoe vaak je het middel gebruikt. ‘Alles wat in een vape zit krijg je daadwerkelijk binnen, de nicotine én alle andere stoffen die erin zitten.’
Onderzoek laat zien dat zich bij mensen die niet roken, maar wel vapen, beginnende symptomen van hart- en vaatziektes kunnen ontwikkelen. Over de lange-termijngevolgen is natuurlijk nog weinig te zeggen, daarvoor bestaat de vape te kort. ‘Wél weten we dat er kankerverwekkende stoffen zitten in vapes’, zegt Croes. ‘En smaakstoffen zijn in het maag-darmkanaal misschien niet schadelijk, maar wat ze in de longen doen is nog niet bekend. We maken ons er in ieder geval wel zorgen over.’
Verslavingsdeskundige Esther Croes: ‘Moedwillig verslaving bevorderen is immoreel’
Internationale Design student Martin (23) uit Bulgarije heeft al gemerkt dat vapen erg slecht is. ‘Ik ben begonnen zodat ik trucjes kon doen zoals het maken van rondjes, de tornado en jelly fish.’ Toen hij merkte dat zijn longen pijn deden, is hij minder gaan vapen. Meestal rookt hij de IQOS. Volgens Martin is dat gezonder dan vapen en roken. IQOS lijkt op een e-sigaret, maar dan met een staafje tabak. Hier komt er een stuk minder tabak doorheen dan bij een echte sigaret, zegt hij. ‘In Bulgarije deden ze het al in 2015, maar hier zie je het bijna niemand doen.’
Het is vooral de nicotine in combinatie met de smaakjes waarover Esther Croes zich zorgen maakt. ‘Tot je vierentwintigste zijn je hersenen in ontwikkeling. Nicotine zorgt ervoor dat bepaalde verbindingen in de hersenen niet goed worden aangelegd. Dit kan leiden tot angst, somberheid, impulsief gedrag en concentratieproblemen. Bovendien wordt nicotine de moeder van alle verslavingen genoemd. Moedwillig jongeren nicotineverslaafd maken door het te verpakken in hippe producten met lekkere smaakjes vind ik immoreel.’
Foto: Chiara Summer