Wat je móet weten over stress
Psycholoog Thijs Launspach, schrijver van het boek Fokking Druk, sprak op 26 maart op de Hanzehogeschool over stress en zaken als prestatiedruk en burn-out. Launspach vindt dat studenten, en eigenlijk iedereen, over een basale kennis over stress zou moeten beschikken.
Dit, dus.
Wanneer een mens wordt geconfronteerd met spanning of gevaar, bereidt zijn hele lichaam zich razendsnel voor op actie. De hartslag loopt op, de bloedtoevoer in de lichaamsuitersten neemt toe, de ademhaling wordt jachtiger, de stofwisseling stopt, de zintuiglijke waarneming wordt nadrukkelijker. Allemaal heel nuttig, want het is goed om snel te kunnen handelen wanneer er gevaar dreigt: als er een tijger op je afspringt, is het handig dat je klaar bent om het op een lopen te zetten, als je met een auto op een muur af dendert is het fijn dat je kunt remmen en het stuur kunt omgooien, als het startschot voor een sprint klinkt, is het heerlijk dat je als een boog gespannen bent om uit de start blokken te schieten.
Kortom, stress is helemaal oké.
Stress is oké, behalve als het leidt tot een aanhoudende staat van alertheid
In de moderne tijd komt stress vaak voor zonder dat er actie volgt, bij een tentamen bijvoorbeeld, of als het belletje van de smartphone rinkelt. De voorbereiding op actie vindt dan plaats, het lichaam en de geest staan op scherp, maar de inspanning die zou moeten volgen, blijft weg. Dat kan allerlei fysieke en mentale gevolgen hebben. Moeheid, nek- en schouderklachten, buikpijn, hoofdpijn, een gestoorde zintuiglijke waarneming, lichamelijke onrust, concentratieverlies.
Je ben níet gek aan het worden, alle klachten zijn te verklaren en wat nog fijner is: ze zijn te verhelpen
Ook niet erg, behalve als die verschijnselen lang aanhouden en verergeren. De aanhoudende staat van alertheid leidt dan tot merkwaardige verschijnselen, zoals gevoelens van onwerkelijkheid, overgevoeligheid voor prikkels, heftige emotionele beleving, onverklaarbare angsten en ga zo maar door. Ernstige klachten zijn het, die je leven enorm belemmeren. Het is niet vreemd dat mensen die deze ervaringen hebben, denken dat ze gek worden. Maar, belangrijk om te weten, je wordt níet gek, al deze klachten zijn fysiologisch te verklaren. En, nog fijner, ze zijn te verhelpen.
Het medicijn heb je zelf in huis: het oude trio rust, reinheid en regelmaat
Het medicijn heb je zelf in huis, het is het oude trio rust, reinheid en regelmaat. Eet gezond, slaap voldoende en op dezelfde tijden, beweeg genoeg, wees matig met koffie, alcohol en andere drugs. Ook heel belangrijk, geef je zo af en toe over aan nietsdoen. Niksen, ontspannen is goed voor iedereen, even geen smartphone, geen netflix, geen mail en geen belletjes doen. Of zoals Thijs Launspach het in de Marie KamphuisBorg zei: ‘Je hebt de verantwoordelijkheid om goed voor jezelf te zorgen. Daar doe je niet alleen jezelf een plezier mee, maar ook de ander.’
Het evenement waarop Thijs Launspach sprak, is georganiseerd door hans, het debat- en cultuurcentrum van de Hanze.
Thijs was uitgenodigd om te spreken na de premiere van de mini-documentaire DRUK, over stress en burn-outs bij studenten. De docu kun je hier bekijken.
Hanze-studenten met stressklachten kunnen ook terecht bij het decanaat en bij het Study Success Centre.