Bij de les van MKB-voorzitter Jacco Vonhof

Mondkapjes af, deuren open. Dan kunnen we ook weer bij de les zijn. Zeker als MKB-voorzitter Jacco Vonhof zomaar ineens voor de klas staat.

Toeval. De camera heeft geen hekel aan Jacco Vonhof, zegt Jacco Vonhof. En inderdaad, toen de Zwolse ondernemer drieënhalf jaar geleden aantrad als voorzitter van MKB-Nederland beloofde hij dat hij minstens één keer per jaar op tv zou aanschuiven aan een talkshowtafel. ‘Nou, je kunt wel zeggen dat dat dus gelukt is. Maar niet overdrijven, het was vooral een kwestie van toeval. Want wie kon nou weten dat er een pandemie zou uitbreken die zulke enorme gevolgen voor het mkb zou hebben? Ik niet. Niemand niet.’

Jorgen schreef dat Vonhof zich niet hoefde voor te bereiden

Vonhof geeft op 23 maart college aan een 38 studenten van de minor Sales en de Johan Cruyff Academy in de A-vleugel van Zernikeplein 7. Waarom hij nu hier in lokaal A1.110 staat? Geen flauw idee, maar student Jorgen moet iets heel erg goed hebben gedaan. Jorgen, die zit te glimmen op de derde rij, heeft Vonhof benaderd via LinkedIn. ‘Waarom ik die uitnodiging accepteerde? Het zou weleens kunnen zijn omdat Jorgen schreef dat het niet nodig was om me voor te bereiden. Ik hoefde alleen maar langs te komen, toch?’
Jorgen knikt.
Toch bijzonder, want even langskomen betekent voor Vonhof minstens tweeënhalf uur rijden, heen én terug naar de Malietoren in Den Haag. De auto, Vonhof zal later op een vraag antwoorden dat het een BMW uit de 6-serie is, is een kantoor op wielen. Een hypermodern kantoor waarin hij online kan vergaderen. Want dat is een groot deel van het werk van een MKB-voorzitter, vergaderen, vergaderen, vergaderen.
Bij MKB-Nederland zijn 130 branche-organisaties aangesloten, samen zijn dat 220 duizend kleine en middelgrote bedrijven, waar vierenhalf miljoen mensen werken. Vonhof lepelt de duizelingwekkende getallen geroutineerd op. ‘Zeventig procent van de banen zit in onze sector, zestig procent van de omzet in Nederland.’

Drie jaar woonde Vonhof in Groningen, drie jaar niet-studeren

Die 130 branche-organisaties hebben 130 voorzitters die allemaal hun opvattingen hebben over wat Vonhof namens hen moet overbrengen aan de politiek. Daar zijn al die vergaderingen voor. ‘Ik word geleefd. Mijn agenda is de baas. En dat is natuurlijk wel een beetje raar, want ik werd ondernemer omdat ik graag zelf wil bepalen wat ik doe.’

Drie jaar woonde Vonhof in Groningen. Drie jaar niet-studeren. ‘Ik heb me ingeschreven voor Rechten en daar is het toen zo’n beetje bij gebleven. De colleges waren in de Martinikerk, bij de Grote Markt. Dus het was niet ver lopen. In mijn eerste jaar had je De Groote Griet en daarnaast De Drie Gezusters. Toen ik drie jaar later uit Groningen vertrok, had ik er zoveel geld naartoe gebracht dat ze er één café van konden maken.’ Ondertussen had Vonhof nog even de kapitale fout gemaakt om in het tweede jaar Fiscaal Recht te kiezen. ‘Dat was helemaal niks voor mij. Toch wel grappig dat je dan dertig jaar later zit te overleggen met de staatssecretaris voor Fiscaliteit.’

Omdat het ’s winters koud was, ging glazenwasser Vonhof binnen aan het werk, poetsen noemt hij dat, schoonmaken

Terug in Zwolle begon Vonhof een eenmansbedrijf waar hij al snel ‘een aardige stuiver’ mee verdiende. Glazenwasser. Twee beslissingen bleken achteraf bezien de allerbeste. Eén: hij nam personeel aan. En twee: omdat het ’s winters buiten koud was, ging hij ook binnen aan de bak. Poetsen, noemt hij dat, schoonmaken. De twee zaken hadden één ding gemeen: ze zorgden voor groei. ‘Bij groeien denk je misschien aan groter worden. Maar dat hoeft niet. Het kan ook betekenen dat je dingen beter gaat doen, of dat je bedrijf iets gaat betekenen voor de maatschappij.’
Dat laatste is voor Vonhof een belangrijke drijfveer. ‘En dat geldt voor veel mkb-bedrijven. Ik steek veel geld in sportsponsoring, ieder jaar gaat er op deze manier wel een klein jacht in de fik. Bij PEC Zwolle, FC Twente en Landstede heb ik ook wel reclameborden staan, maar daar kijkt verder natuurlijk geen hond naar. Nee, ik wil wel sponsoren, maar ik wil er iets voor terug. Zo’n sportclub moet naar de lagere scholen, buurthuizen en wijkcentra. Er zijn zoveel kansarme kinderen, jongeren die niet goed kunnen leren, te dikke jongeren. Wie in mijn branche werkt komt dagdagelijks kwetsbare mensen tegen. Breng kinderen en jongeren uit die groepen op een relaxte manier in contact met sport en bewegen. Dáár wil aan bijdragen. Sport is een bindmiddel in de maatschappij, net als het midden- en kleinbedrijf.’

Mijn beste eigenschap is dat ik lui ben

Vonhofs verhaal is een mooi verhaal, van glazenwasser tot miljonair en bijna-minister (want hij ís gevraagd). Een man met een frisse kijk op zichzelf. ‘Mijn beste eigenschap is dat ik lui ben. Als ik op zaterdag de boekhouding doorloop, of als ik op kantoor een paar kasten opentrek, zie ik altijd dingen die niet in orde zijn. Dingen die ik heel anders zou aanpakken, dingen die écht anders moeten. Ik zie overal fouten. Maar ik ben lui, ik denk: laat maar gaan. Laat ze het zelf maar ondervinden.’
Jacco Vonhof (52) gaat op voor nog een termijn als voorzitter van MKB-Nederland. Die eerste vier jaar zijn helemaal opgegaan aan de corona-pandemie en hij is ervan overtuigd dat de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne nog ernstiger zullen zijn.

In Zwolle zijn ze hartstikke blij als ik nóg vier jaar wegblijf

Een studente op de vierde rij wil weten wat de medewerkers van zijn bedrijf van zo’n herbenoeming zouden vinden. ‘Die zijn harstikke blij. Die willen me helemaal niet terug, joh’, zegt Vonhof, die daar een ondernemerstip van jewelste aan toevoegt. ‘Bij iedere vacature die ik openstelde heb ik de sollicitant aangenomen die iets béter kon dan ikzelf. Uiteindelijk ben je dan zelf volstrekt overbodig.’
Vonhof kijkt even naar de net binnen gereden versnaperingen. Maar nee, het is bijna half vier, het kantoor op wielen staat buiten alweer te grommen. ‘Geen tijd’, zegt de grootglazenwasser uit Zwolle, ‘over vijf minuten praat ik met de minister over de gevolgen van waterschade.’

Foto (fragment): Guido Benschop