De prijs van gratis

Je kassabon is geld waard! schreeuwt de app Scoupy. Als rastatta heb ik Scoupy al zeker anderhalf jaar op m’n telefoon, maar de app breekt nu pas écht door. En het is waar, als je een paar producten gratis wilt krijgen, maak je een foto van je kassabon en je krijgt je geld op je rekening teruggestort. Topverhaal tot zover, toch?
Maar waarom is m’n kassabon zoveel waard? Waarom zijn betekenisloze zaken überhaupt geld waard? En nog belangrijker, waarom weten we niet dat die dingen zoveel waard zijn?
Alles wat informatie over een persoon bevat, is geld waard. M’n kassabon zegt iets over m’n bestedingspatroon (daar staan per slot van rekening meer producten op dan alleen proefitems). Bonnetjes, Appies persoonlijke aanbiedingen, maar ook online downloadgates waarvoor je eerst wat moet liken en dergelijke, zijn allemaal vormen van betalen.

Achter al dat moois zit een betalings-mechaniek, of, zoals m’n vader zegt: ‘Voor niets gaat de zon op’

Ik vind het niet erg dat ik m’n gegevens inruil voor boodschappen en ook niet dat ik korting krijg bij de kapper als ik de facebookpagina even like. Ik heb niets te verbergen en dat ik m’n haar af en toe laat knippen door iemand met een kappersdiploma, lijkt me sowieso geen zaak om geheim te houden. Maar ik snap de discussie over privacy-gevoeligheid en wat te ver gaat. Het is onverstandig om zulke diensten te gebruiken zonder enige kennis van zaken. Ik bedoel, je moet er op z’n minst enig benul van hebben dat er een betalingsmechaniek en verdienmodel achter al dat moois zit. Of, zoals m’n vader altijd zegt: ‘Voor niets de zon opgaat’.
Om de één of andere reden maken we ons, opgejut door opiniemakers, erg druk (en boos) over iets complex als de sleepwet. Maar we halen onze schouders op over alledaagse dingen zoals simpele apps, die door die nonchalance zonder enig probleem je persoonsgegevens buit maken. En ik snap dat je geen kut zin hebt om je boodschappenapp door te lichten, voordat je hem gebruikt, maar ik zou willen dat meer mensen even zullen nadenken wanneer ze de volgende keer gratis boodschappen halen met hun Scoupy. Want wat zouden die nou werkelijk hebben gekost?