De tegenhangers van de heb&snack
‘Ik hou intens van analoog, maar digitaal is echt goedkoper.’ Ik hoorde het mezelf zeggen. Het gesprek ging over fotografie. Ik hou van de liefde en vakmanschap die er in analoge fotografie gaat zitten. In een recente reclame voor een digitale camera wordt gesteld dat met dat toestel elke foto raak is. Maar omdat je er idioot veel foto’s per seconde mee kunt maken, zou een beter statement zijn: met dit toestel is er altijd wel een foto raak.
Nee, dan het vakmanschap van de analoge fotografie. Je klikt niet als een wildeman in het rond, je kiest je frames en laat je verrassen door het resultaat. Rolletje eruit (gedoe in het donker), het belichten, de foto zwemt door de vloeistofbadjes heen en dan kun je het resultaat bekijken. Er zit een hoog gehalte Noeste Arbeid in.
Dit is niet alleen zo bij fotografie. Zo zag ik laatst dat je je als bebaarde man weer echt kunt laten scheren, met zo’n kwastje met schuim, een glimmend vlijmscherp mes en een handdoek die vakkundig om je nek is gevouwen. The barber is back.
Maar ook koffie. Je kunt kiezen voor een warm koffiewatertje uit de machine, maar slow koffie is niet met een druk op de knop te krijgen. Welke bonen neem je? Hoe vaak moet je opschenken? Past bij deze koffie melk en-of suiker? Ondertussen klets je met de koffieman, die ineens barista blijkt te heten. Of je kijkt even rustig om je heen, want slow koffie kost tijd.
In de maatschappij van nu lopen de analoge en digitale wereld naadloos in elkaar over. De hang naar het analoge, vakmanschap, handwerk gaat dan ook hand in hand met de digitale wereld. Je bestelt je koffiebonen online en je scheerafspraak met de barbier maak je via Facebook. De ontwikkeltijd van je rolletje houd je bij met de timer op je telefoon. En met Instagram maak je overal een semi-nostalgisch kiekje van.
Of het een hang is naar vroeger, pure nostalgie, is maar de vraag. Het lijkt alsof we een tegenhanger zoeken voor de digitale heb&snack-cultuur. Dat dit meer tijd kost is niet erg wanneer we er kwaliteit voor terug krijgen. Het zijn processen waarin je gedwongen wordt om keuzes te maken.
In deze tijd lijkt iedereen aan vrijwel alles in meer of mindere mate te participeren. We studeren en werken, we onderhouden contacten met vrienden door koffie te drinken en te mailen, we whatsappen met onze moeder en bellen met opa en oma. We sporten, want dat is gezond en we letten om dezelfde reden op onze voeding. Je volgt de politiek, leest de laatste Arjen Lubach en zorgt dat je bij bent met het kijken van je series. Maar ook met de laatste mode. We reizen, doen het huishouden, zoeken zorgverzekeringen uit en schrijven ontroerende sinterklaasgedichten. We maken geen keuzes, we doen alles. Dan is het ook wel zo fijn om even erbij stil te staan welke koffiebonen je wilt laten filteren en, omdat je er even op gewacht hebt, rustig de tijd te nemen om het resultaat op te drinken.
Derdejaars Theatervormgeving Marie van Linschoten schrijft iedere week een column over Academie Minerva.