Een pleidooi voor de spagaat
De creatieve geest laat zich niet dwingen. Inspiratie heeft lak aan de klok. Het kan je overvallen op onverwachte momenten en je vervullen en verrassen. De keerzijde is het lege papier dat je ongeïnteresseerd blijft aanstaren. Als het laatste beetje verf uit een tube, probeer je de ideeën uit je hoofd te drukken. Met veel oefening kun je hier handigheid in krijgen. En er zijn vele wegen die naar een schilderij leiden. Grip krijgen op de tube, op het eureka-moment, op de flow, kan op vele manieren. Bij het ene werkt het zus en bij het andere zo. Wanneer je als kunstenaar opkijkt van je werk, is het ineens avond. De kunstwereld zonder klok wil dan ook nog wel eens botsen met alles daarbuiten.
De creatieve geest en de dagelijkse realiteit gaan niet altijd samen. Je inspiratie kan je grijpen wanneer je net aan de slag zou gaan voor je kunstgeschiedenis of als je op weg bent naar een afspraak. Hoe ga je daar mee om? Je wilt je ik-heb-het!-moment niet verliezen, maar ook je deadline niet missen, toch? Ook als kunstenaar moet je afspraken kunnen maken, ondanks dat deze je soms enorm kunnen tegenstaan. De verleiding om je als kunststudent mee te laten voeren in het stereotype is enorm. Het geeft je enorme vrijheid, de regels lijken niet voor jou te gelden. Afspraken niet nakomen, te laat komen, of überhaupt niet komen opdagen, alles mag binnen dit droomachtige kunstenaarspersonage. Maar dat is fictie en niets meer dan dat. Te laat komen is een dagelijks verschijnsel op de academie. Het is vervelend voor jezelf, respectloos tegenover je docent en bloedirritant voor je klas. Een reden is er altijd. Maar aan excuses heeft niemand iets, hoe oprecht ze ook mogen zijn. Toch is de verleiding om in deze rol te vervallen groot en lijkt het aan te sluiten bij de fladderjas-wie-maakt-me-wat?-houding. De houding waarin je een open mind hebt, die dan weer vaker en sneller leidt tot de bovengenoemde inspiratie.
Toch pleit ik voor de spagaat. Voor beide, de open creatieve geest én de realiteit van alledag. De ongeschreven regels gaan net zo goed op voor kunstenaars als voor ieder ander, ook al lijkt dat soms van niet. Ook al wíllen we soms van niet. Je kunt nog zo’n geniaal kunstenaar zijn, maar als je opdrachtgevers niet op je kunnen rekenen, vergeet het dan maar!
Derdejaars Theatervormgeving Marie van Linschoten schrijft wekelijks een column over Academie Minerva.