Hoe zit het hier eigenlijk met de voedselverspilling?

Hoe zit het hier met de voedselverspilling. De Hanze wil die halveren vóór 2030? Wat doen de kantines eraan en wat kunnen studenten doen?

‘We doen de laatste jaren erg ons best om verspilling tegen te gaan’, zegt Sylvia Tol, die al ruim twintig jaar in de kantine van het Wiebenga staat. ‘Vroeger belegden we veel broodjes in de ochtend en gedurende de dag maakten we er extra bij. Maar dat doen we niet meer.’ Als de belegde broodjes opraken, leggen de kantinemedewerkers broodjes en beleg apart klaar. Wanneer die niet worden verkocht, kan het beleg terug naar de koeling. ‘En de broodjes hoeven we ook niet weg te gooien. Daar maken we de volgende dag crostini’s van, voor bij de soep.’

Nederlanders verspillen vaak brood, fruit, groente, zuivel, aardappelen en deegwaren

Sylvia’s aanpak komt niet uit de lucht vallen. Het tegengaan van voedselverspilling is beleid op Hanze. De hogeschool belooft dat ze de voedselverspilling vóór 2030 met de helft terug zal dringen, staat er in zoveel woorden in het Strategisch Beleidsplan 2021-2026 (zie onderaan).

Brood en deegwaren, groente, fruit, aardappelen en zuivel worden in Nederland het vaakst verspild, blijkt uit onderzoek van het Voedingscentrum. Precies de producten die je toelachen als je de kantines van de Hanze inloopt. Sylvia Tol en haar collega’s spelen dus een belangrijke rol bij het tegengaan van verspilling. Het hoofdkantoor van Eurest, de cateraar waarvoor Sylvia werkt, houdt de verspilling ook strak in de gaten, zegt ze. De Hanze zou wat haar betreft trouwens wel wat beter mogen meedenken. ‘Soms zijn veel studenten vrij, zonder dat ik daarover ben geïnformeerd. Ja, dan hebben we dus te veel liggen.’ Inmiddels heeft Sylvia een lijntje met het roosterbureau dat haar op de hoogte stelt van rustige dagen en momenten.

Frisdrank is erg lang houdbaar, hoe kan die op de Hanze dan over datum gaan?

Eurest werkt samen met de app Too Good To Go, waar studenten voor een luttel bedrag een tas met overgebleven eten kunnen afhalen. ‘Maar dat lukt lang niet altijd’, zegt Sylvia trots. ‘Aan het eind van de dag is er vaak niets meer om weg te geven.’

In het Willem-Alexander Sportcentrum biedt locatiemanager Marieke Maas wel elke dag pakketjes aan via Too Good To Go. Of ze verzint een kortingsactie om studenten te verleiden om producten die bijna over datum gaan te kopen. ‘Gisteren maakte ik een 1+1-gratis-actie voor blikjes Coca-Cola Zero. Toen gingen ze ineens snel.’
Frisdrank is erg lang houdbaar, hoe kan die dan over datum dreigen te gaan? Sommige frisdranken worden nauwelijks verkocht op de Hanze, legt Marieke uit. Dat ze er toch zijn, heeft te maken met de contracten van de cateraar. ‘Die moet bepaalde drankjes aanbieden, want dat hebben ze met de leverancier afgesproken.’ Marieke haalt er plezier uit om er dan alsnog voor te zorgen dat alles op tijd word verkocht. Acties bedenken, dat is leuk.

Het laatste broodje laten de kantinegasten vaak liggen, wat doe je daaraan?

Voedselverspilling tegengaan betekent ook nee verkopen, zegt Marieke, die net als Sylvia na het middaguur geen nieuwe broodjes meer smeert. De studenten en docenten moeten het dan doen met wat ze nog heeft. De studenten zijn altijd begripvol, zegt ze. ‘Al kopen ze dan soms ook gewoon niets.’
Er valt haar wel iets op, iets waarop ze misschien iets moet verzinnen. Marieke wijst naar het laatste frikandelbroodje onder het gele licht van een warmhoudlamp. ‘Als er maar één ding ligt, laten onze gasten het vaak liggen.’
Eurest catert ook bij vergaderingen en andere activiteiten. Hoe zit het daarmee? ‘Sportmensen eten alles op’, lacht Marieke. ‘En anders nemen ze overgebleven eten mee naar collega’s. Ik krijg meestal lege dienbladen terug.’

Muffins die overblijven na een vergadering, nee, sorry, die gooien we echt weg

Wordt er echt niets weggegooid? Nou, toch wel, geeft Marieke toe. Dat heeft te maken met de HACCP-eisen, de wettelijke voorschriften voor voedselveiligheid in Nederland. Eten dat is uitgeserveerd, moet na twee uur worden weggegooid. Dat geldt bijvoorbeeld voor muffins die overblijven na een vergadering. Ook zonder wetgeving zou Marieke ze niet weggeven. ‘Nee, dat kan écht niet. Misschien heeft iemand er wel op gespuugd.’

Maar van de vers uitgestalde producten in haar kantine gaat er vandaag niets de prullenbak in. Marieke kijkt kritisch naar het saladebuffet. ‘Alles mag straks terug de koeling in. Het is nog twee dagen goed.’ Ze wijst naar een lepel waar een klodder pesto aan kleeft. ‘Maar dit ga ik niet meer redden, dat gaat gewoon weg.’

Ruben slaat toe voor een prikkie: een banaan, een chocoladereep, een paar koeken, twee proteïnedrankjes én het laatste frikandelbroodje

Ruben Wildeboer, tweedejaars Ondernemerschap en Retail Management haalt vaak een tasje af bij de kantine. ‘Zeker twee keer per week.’ Vandaag neemt hij een pakketje mee naar een afspraak met studiegenoten. Tevreden laat hij de inhoud zien. Een banaan, een chocoladereep, een paar koeken, twee proteïnedrankjes én het laatste frikandelbroodje van de dag. ‘Mooie goedkope snacks’, grijnst hij. En goed tegen de voedselverspilling? ‘O ja, dat ook hoor!’

Bij DeliYo in de Van DoorenVeste gooien ze ook zo min mogelijk weg, zegt eigenaar Yolanda van der Kroft. Ze is meermaals benaderd door Too Good To Go, maar de lunchérie maakt geen gebruik van de app. Er blijft volgens Yolanda niet genoeg over om tasjes te vullen. Dat komt door de manier waarop ze inkoopt. Yolanda probeert haar boodschappenlijst zo kort mogelijk te houden door weinig verschillende soorten ingrediënten te kopen. ‘Ik heb bijvoorbeeld sla nodig voor broodjes, maar ook voor de salade.’ Door voor beide toepassingen dezelfde soort sla te kopen daalt de kans dat er sla overblijft.

Vrijdag is restjesdag, het personeel mag zich creatief uitleven

Daarnaast doet Yolanda alleen inkopen voor maandag tot en met donderdag. Vrijdag is restjesdag. Dan gaat het DeliYo-personeel creatief aan de slag met overgebleven producten. ‘Maar dan is alles nog steeds vers’, verzekert ze. ‘Van overgebleven groente maken we bijvoorbeeld salades of soep.’

Het leukst vindt Yolanda het inspireren van docenten en studenten. Die moeten minder verspillen. Want, zo blijkt: huishoudens verspillen nog altijd het meeste eten.

Wat kun je als consument zelf doen om voedselverspilling op de Hanze te voorkomen? Kies juist wél voor het laatste broodje of die muffin, maak de laatste saus op bij het saladebuffet of kijk of je nog een Too Good To Go-tasje kunt scoren. En nog simpeler: eet je broodtrommel leeg voordat je met je lekkere trek naar de kantine loopt.

———————————————————————————————————-

De Hanze geeft in het Strategisch Beleidsplan 2021-2026 voorrang aan vijf van de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties (de zogeheten Sustainable Development Goals, SDG’s). Eén daarvan is SDG 12, de ‘verantwoorde consumptie en productie’. Met als subdoel 12.3 ‘het terugdringen van voedselverspilling met 50 procent in 2030 ten opzichte van 2015’.

Foto (fragment): Anita Jankovic