Mirzoannis uit Tadzjikistan: ‘Ja, meneer, Groningen is een droom’

In het buitenland studeren is iets bijzonders. Voor Mirzoannis Yakubov is de verandering zelfs nauwelijks te bevatten: Groningen is een openbaring. ‘Ja, meneer, het is een droom, een wonder.’

‘Ik heb in twee weken Groningen meer geglimlacht dan in twee jaar Rusland. Ja, meneer. Zo zit dat, wanneer iedereen om je heen glimlacht, neem je dat over. Het is een wonder, zelfs de caissières in de supermarkt zijn vrolijk. Dat heb ik met eigen ogen gezien. Jazeker, dat zou ik dolgraag aan mijn Russische vrienden willen tonen. En aan mijn landgenoten, natuurlijk.

‘Eén Rus is even duur als drie Tadzjieken, misschien vier’

‘Tadzjikistan heeft 9 miljoen 300 duizend en 71 inwoners. Dat weet ik precies, omdat ik het kort geleden heb opgezocht. Over mijn land kan ik bijzondere verhalen vertellen, want weinig mensen weten er iets van.
‘Er zijn maar een paar mensen in Nederland die de naam van de hoofdstad kennen, Doesjanbe. Ja, meneer, met de klemtoon op de laatste lettergreep: Doe-sjan-bee. Het betekent maandag. Dat is inderdaad een grappige naam voor een stad, maar toch ook wel verklaarbaar. Vroeger, honderd jaar geleden en nog langer, was de stad een dorp waarin de maandag marktdag was, Doesjanbe-bozor, maandagmarkt.

‘Eén miljoen Tadzjieken werken op dit moment in Rusland, dat komt omdat Russische bedrijven Tadzjieken minder loon betalen. Eén Rus is even duur als drie Tadzjieken, misschien vier. Maar toch is het Russische loon veel geld voor de Tadzjieken, want ons land is arm. Er zijn maar twee sectoren waarin je genoeg geld verdient om van te leven, de financiële wereld en de advocatuur. Met al het andere werk verdien je minder dan als bouwvakker in Rusland.

‘Het is beter te sterven als een held dan te leven als een rat’

‘Wie had dat gedacht? Ik ben 21 jaar oud en ik ben in Europa. Het is een wonder. Altijd heb ik gezegd: alles is mogelijk. Ik heb zelfs vrienden in Doesjanbe die niet geloven dat ik nu in Europa ben. Ik zeg ze: jongens, je hoeft maar drie dingen te doen: opstaan van de bank, je ogen opendoen en jezelf testen. Ja, meneer.

‘Ik ben naar Rusland gegaan om journalistiek te studeren aan de universiteit van Belgorod. Maar ik wil geen journalist worden. Nee, niet vanwege het gevaar. Dat houdt mij niet tegen, meneer. Ik ben niet bang. Soms moeten journalisten hun leven opofferen voor het vertellen van de waarheid. Maar dat is niet erg, want het is beter te sterven als een held dan te leven als een rat. Ja, meneer, dat is mijn overtuiging. Ik ben niet bang, maar ik droom een andere droom: ik wil acteur worden.

‘Als Russen 100 dingen goed doen en 1 ding fout, blijven ze denken aan die ene fout’

‘Tadzjieken zijn een blij volk. Ze accepteren de dingen zoals ze zijn. Wij hebben een burgeroorlog meegemaakt in de jaren negentig. Die zware tijd kleurt ons heden, we weten dat gewone dingen heel speciaal zijn. Liefde en vriendschap en de zon die vrolijk schijnt. Mijn opa stierf in november van het jaar 2019, het is een paar maanden geleden. Er is een video gemaakt van twee weken voor z’n dood. Ja, meneer, de laatste beelden: mijn opa is 72 en hij danst en lacht en heeft plezier. Dat is heel belangrijk om te weten. Je kunt genieten tot aan je dood.

‘Leef vandaag, jongens, stel het leven niet uit tot morgen. Wees alsjeblieft niet bang om een fout te maken. Die angst werkt verlammend. Wanneer Russen honderd dingen goed doen en één ding fout, staren ze zich blind op die ene fout. Die mentaliteit dooft het initiatief en keelt de nieuwsgierigheid. Veel Russische jongeren zijn somber, een mentaliteit van het komt toch nooit goed: de wereld haat mij en ik haat de wereld. Wie zo denkt, zal niet snel opstaan van zijn sofa. Ja, meneer, in die sfeer kan wodka je vriend worden, je enige vriend, op den duur.

‘Ik heb een beurs gekregen om hier te studeren. Dank u, meneer. Dank u, Hanze’

‘Het ergst van alles is corruptie. Corruptie maakt landen kapot, maakt mensen kapot en het maakt de hoop en de mentaliteit kapot. Iederéén haat corruptie, meneer, vooral de inwoners van landen waar de corruptie aan de orde van de dag is. Waarom er dan toch zoveel corruptie is, wilt u weten? Dat is een hele goede vraag, meneer, een hele goede vraag. Maar het is helaas informatie die niet beschikbaar is voor sterfelijke individuen als ik. Helaas, ik kan het u niet vertellen, helaas.

‘Salom is de Tadzjiekse groet, het betekent vrede. Het is makkelijk te onthouden want het lijkt op het Arabische salam en het Hebreeuwse sjalom. Het Tadzjieks stamt af van het Perzisch. Op school lezen wij Perzische boeken van wel duizend jaar oud. We spreken ook Russisch, jazeker, de meeste mensen wel. Maar dat worden er minder, want sinds 2014 is het geen officiële taal meer. Of dat erg is, weet ik niet, maar onze eigen taal is mooi. We zijn er trots op, zoals wij trots zijn op alles wat bij Tadzjikistan hoort. Iedere student die naar het buitenland gaat, wil na zijn studietijd teruggaan om het land te verbeteren.

‘Ik ben dankbaar. Natuurlijk. Ik heb een beurs gekregen om in Groningen te studeren. Dank u, meneer. Dank u, Hanze. Ik had een droom, studeren in Europa. Nu, iedere ochtend als ik wakker word, denk ik dat ik droom, want ik ben hier. Ik kan het niet geloven, maar ik doe mijn open ogen en het is werkelijkheid. Ik ben hier in Groningen. Ik wil de beste kennis opdoen, de beste ervaringen ervaren.

‘Ik lieg niet het is de waarheid: het Sarez-meer is het allerschoonste ter wereld’

‘Tegen al mijn landgenoten zeg ik: doe wat ik heb gedaan, wees niet bang om de muren waarbinnen je verblijft te verlaten. Iedere dag is een nieuwe dag. Laat mij u iets leren, meneer. Nav is het woord voor nieuw en ruz is dag. Navruz betekent nieuwe dag, in Tadzjikistan is Navruz, met een hoofdletter, het begin van het nieuwe jaar, 21 maart. Ja, meneer, een nieuw jaar begint met de lente. Iedere dag is een nieuwe lente.

‘Iedere Tadzjiek is een patriot, meneer. Het is het mooiste land, in het oosten ligt het Pamir-gebergte. U kent de Mount Everest? De hoogste berg in Pamir is de Ismail Samani-piek, meer dan zevenduizend meter hoog. Daar kunt u bergbeklimmen, geen probleem.
‘Nog mooier, misschien, is een bezoek aan het Sarez-meer, dat ligt nog verder naar het oosten. Ik lieg niet, het is de waarheid, wetenschappelijk vastgesteld: het water van het Sarez-meer is het allerschoonste ter wereld. U mag komen kijken, meneer, dan kunt u het met eigen ogen zien en met uw eigen mond proeven. Ik zal uw gids zijn, ik zal u rondleiden met een glimlach.’