Online tentamen doen, zo kán het misgaan

Zelf gedaan, stomme fout, Yoeri kan zichzelf wel voor de kop slaan, maar dit kan er gebeuren wanneer je voor je online tentamen in de verkeerde sessie belandt.

Het is maandag 9 november, 11 uur precies als Yoeri aanschuift bij het online tentamen Estate Planning van de opleiding Finance, Tax & Advice. Twee uur tijd krijgen de studenten ervoor. Yoeri is prima voorbereid, maar wel gespannen. Een beetje zenuwachtiger dan anders zelfs, want het is het eerste tentamen dat de 26-jarige Hanze-student thuis aflegt. Het afgelopen jaar stond z’n studie op een laag pitje omdat hij bestuurswerk deed voor de Stichting Studenten Activiteiten en voor studievereniging Fiscagio.

Er verschijnt een mededeling op Yoeri’s scherm: Finish all essays

Nerveus dus, maar dat is vanwege de nieuwigheid. Yoeri heeft z’n bureau keurig opgeruimd en z’n smartphonecamera staat zo opgesteld dat de surveillant goed zicht op hem heeft. Alles precies zoals het hoort.
Om half twaalf kunnen de studenten beginnen. Hoewel… er verschijnt een mededeling op Yoeri’s scherm. ‘Finish all essays. Daar schrok ik natuurlijk van. Moest ik stoppen voordat ik begonnen was?’
Hij vraagt de surveillant om hulp.
‘Het leek lange tijd alsof er helemaal geen surveillant was. Maar toen ze eenmaal reageerde, was de boodschap dat ik gewoon kon beginnen.’
Dat lukt hem echter niet. Yoeri zoekt weer contact met de surveillant.
Wachten duurt lang als je gestrest bent. De tijd verglijdt, vijf minuten, tien minuten, langer nog. Wanneer hij wel contact krijgt, raadt de surveillant hem aan om naar het hulpkanaal te gaan. ‘Dat dat er was, had ik wel gelezen, maar ik had de bijbehorende link niet bij de hand. Uiteindelijk meldde ik me om tien voor twaalf bij het hulpkanaal, achter in de rij.’

Het is druk, Yoeri vreet zich op, de tijd tikt door

Het is druk, Yoeri vreet zich op, de tijd tikt door. ‘Het ging bij handopsteken. Het was vreemd om te zien. Sommige studenten werden meteen geholpen, andere moesten wachten.’
Als hij aan beurt is blijkt dat hij heeft verzuimd om de studentenverklaring in te vullen, waarin de student plechtig verklaart dat hij het tentamen eerlijk zal afleggen. ‘Pas toen de mensen van het hulpkanaal me erop wezen, had ik door dat ik eerst die verklaring had moeten sturen. Dat verraste me, ik had dat niet gelezen in de Hanze-regels voor digitale toetsing.’
Om tien voor half één gaat Yoeri weer aan de slag. Hij is nog steeds gestrest, en wat ook niet meehelpt: de mensen van het hulpkanaal hebben hem verteld dat hij vanwege het oponthoud een half uur extra krijgt om z’n tentamen te maken.
‘Een half uur, ik had minstens drie kwartier tijd verloren.’

Yoeri werkt stug door. Hij heeft nog een uur… althans dat denkt hij

Het knaagt, maar het lukt Yoeri om de concentratie weer op te pakken. Estate Planning ligt hem wel, de vragen gaan over erfrecht, schenkingen en vermogensoverdracht. Zware kost, maar goed te verteren.
Even na één uur levert de eerste sessiegenoot z’n werk in, de andere drie volgen snel daarna.
Yoeri werkt stug door. Hij heeft nog een uur, denkt hij.
Om half twee laat de surveillant van zich horen. Of Yoeri wil stoppen. ‘Nee, dus. Ik liet haar weten dat ik een half uur extra had. Zij beweerde dat die al om waren.’ Er ontstaat enig ge-heen-en-weer. Zo goed en zo kwaad als het gaat werkt Yoeri door, terwijl de surveillant blijft aandringen. Yoeri, je moet nú stoppen!
‘Nee’, zegt Yoeri, ‘die laatste twintig minuten waren verre van prettig.’
Om tien voor twee reageert de surveillant niet meer. Yoeri weet niet zo goed meer wat hij moet doen. ‘Ik zat te dubben. Als ik verder zou gaan zou ik een tentamen maken zonder toezicht. Dat hoort natuurlijk niet. Om twee voor twee heb ik het tentamen afgesloten.’
Hij was bij lange na niet door de vragen heen.
‘Ik heb alles goed bijgehouden. De vragen die ik heb beantwoord, kunnen me maximaal 66 van de honderd punten opleveren. De meeste heb ik wel goed, maar ik vermoed dat ik net geen voldoende zal halen.’

Wat is er nou eigenlijk misgegaan?
‘Het was m’n eigen stomme fout. Ik had twee mailtjes gekregen met linkjes voor een tentamensessie. Die had ik verwisseld en verkeerd om in mijn digitale agenda gezet. Daardoor kwam ik in een sessie terecht die maar anderhalf uur duurde.’

Zag je niet dat de andere studenten niet van jouw opleiding waren?
‘Doordat ik bestuurswerk heb gedaan, loop ik een jaar achter. Ik studeer nu vier jaar, maar ik ben derdejaars. Ik ken m’n klasgenoten niet. Bovendien, bij gewone tentamens zit je ook weleens in een grote hal tussen studenten van ander opleidingen.’

Wat nu? Een herretje?
‘Daar zal het wel op uitdraaien. Ik was behoorlijk boos toen ik meteen na het tentamen een mailtje stuurde aan mijn docente.’

Ging je over de schreef?
‘Dat niet. Maar ik blies wel hoog van de toren. Geef me een aanvullende opdracht, geef me nog een half uur om het tentamen af te maken óf beschouw de 66 punten als het maximumaantal om mijn score aan af te meten. Zo niet, dan dien ik een officiële klacht in.’

Dat klinkt ferm, maar toch ook niet heel onredelijk.
‘Vind je? Nou, het is altijd goed om een oplossingen aan te bieden, natuurlijk. Maar de cruciale fout ligt natuurlijk bij mij. De docente reageerde trouwens erg verstandig. Laat me nou eerst dat tentamen eens beoordelen, mailde ze. Wie weet heb ik toch nog een voldoende gehaald.’

Wat valt er te leren van dit verhaal?
‘Studenten moeten heel goed kijken of ze de juiste link gebruiken om aan een sessie deel te nemen. Surveillanten zouden beter moeten kunnen controleren of de studenten die op hun scherm verschijnen daar op dat moment wel horen te zitten. Kijk, ik heb een fout gemaakt, maar tot aan het eind toe bleef dat onopgemerkt. De huidige controles zijn kennelijk niet voldoende om zulke fouten te voorkomen. Het hulpkanaal functioneert ook verre van optimaal. Ze zouden sneller moeten reageren op hulpverzoeken.’

Reactie van het Toetsencentrum
Het Toetscentrum van de Hanze is zeer geïnteresseerd in Yoeri’s ervaringen en wil precies uitzoeken wat er is gebeurd. De links die Yoeri heeft verwisseld zijn inmiddels bij hen bekend. Omdat alle mensen die betrokken zijn bij de afname van tentamens anoniem moeten blijven, volgt hier een anonieme reactie van één van hen.
‘Finish all essays is inderdaad de melding die studenten krijgen wanneer ze de antwoorden moeten inleveren. Het lijkt er op dit moment op dat Yoeri die boodschap kreeg omdat hij in een sessie terecht was gekomen van een toets die op zijn einde liep. Hij had daarbij de pech dat juist hij problemen had met het inleveren van de studentverklaring. Die moet je namelijk echt invullen voordat je begint en vervolgens moet je op de knop Save and Finish klikken. Daarna wordt de daadwerkelijke toets getoond.’

Het Toetscentrum is inmiddels begonnen met de evaluatie van de afgelopen tentamenperiode.
‘Het is vervelend wanneer studenten hinder ervaren bij het maken van hun online thuistentamen. We proberen er alles aan te doen om het tentamen zo makkelijk, maar ook zo eerlijk mogelijk te laten verlopen.’

Voor ons is het ook een leerproces, we willen meer zicht krijgen op de problemen zich kunnen voordoen tijdens thuistentamens

‘Het hulpkanaal is bedoeld om studenten zo goed en zo snel mogelijk op weg te helpen wanneer ze tegen moeilijkheden aan lopen. Helaas kan de wachtrij, zeker aan het begin van het tentamen, behoorlijk oplopen in het hulpkanaal. Om die reden zijn we voortdurend bezig om te kijken hoe we studenten beter en sneller van dienst kunnen zijn. Binnenkort introduceren we bijvoorbeeld een extra surveillance-hulpkanaal, waar studenten terecht kunnen met vragen over online surveillance.
‘Online surveillance is, net als het afnemen van online thuistoetsen, een nieuw digitaal proces. Zoals bij veel nieuwe dingen geldt ook hier: het is even wennen voor iedereen die ermee te maken heeft. Voor de studenten is het wennen dat ze moeten streamen en instructies uit een e-mailbericht moeten opvolgen.
‘Voor het toetscentrum is het ook een leerproces. We willen meer zicht krijgen op welke problemen zich kunnen voordoen tijdens een tentamen. We blijven ook met surveillanten afstemming zoeken, om ervoor te zorgen dat de communicatie tussen de surveillant en de student op een correcte wijze plaatsvindt. Het moge duidelijk zijn dat de komst van online tentamens veel vraagt van het aanpassingsvermogen van studenten, surveillanten, docenten en het toetscentrum. Fijn is het om te zien dat, ondanks de veranderende omstandigheden, de tentamens kunnen blijven plaatsvinden omdat we zien dat iedereen zijn schouders eronder zet.’

Foto (fragment): Aarón Blanco Tejedor