Zo kijkt de Hanze mee tijdens je thuistentamen.

Het einde van blok 1, de tentamenperiode. Op de Hanze worden 385 tentamens digitaal afgenomen. Voor een groot deel van die tentamens hoeven de studenten de deur niet uit. Het thuistentamen betekent overuren voor surveillanten.

De Van OlstToren, één uur. Studenten, pensionado’s en wat personen die zich qua leeftijd tussen deze groepen ophouden, turen in computerruimte T009 naar de schermen.
De surveillanten, want dat zijn ze allemaal, volgen de verrichtingen van studenten die tentamens afleggen. Die studenten zijn thuis en ze weten dat ze in het oog worden gehouden via de camera van hun smartphone die ze op zichzelf hebben gericht.

De studenten weten niet wanneer surveillante X meekijkt. ‘Dat hoeft ook niet.’

‘Kijk’, zegt surveillante X (haar echte naam mag niet worden weergegeven), ‘je ziet die jongen nu naar de camera kijken. Dat lijkt verdacht, maar hij kijkt gewoon even of de camera het nog doet. Dat is alles.’
X, een masterstudent aan de Rijksuniversiteit Groningen, kent het klappen van de zweep. Ze is al een maand thuistentamensurveillante op de Hanze. Ze vindt het hartstikke leuk werk. Op de twee schermen voor haar zijn acht studenten te zien. Even later zijn het acht andere. De studenten weten niet wanneer ze meekijkt.
‘Dat hoeft ook niet. Ze weten dat er iemand kán meekijken, dat is genoeg. Tot nu toe heb ik nog geen student meegemaakt die zich vreemd gedroeg, in de zin van: verdacht. De meesten zijn supergefocust met hun tentamen bezig.’

Sommige studenten verschijnen een kwartslag gedraaid in beeld

Inderdaad. Zweten zie je ze nog net niet, maar de concentratie van de studenten is van het beeld te scheppen.
‘Dat is zo’n beetje standaard’, zegt X, ‘ik kan inmiddels aan hun gezicht zien of ze een vraag moeilijk vinden of niet.’
Net als in de tentamenhal staan de surveillanten klaar om antwoord te geven op vragen van de studenten. Maar nu dus helemaal digi. Aan de rechterkant van het scherm loopt een groepschat voor de studenten die met het tentamen bezig zijn. De meeste chats bestaan uit de mededeling ‘ik ben klaar’, waarna surveillante X aangeeft dat ze de sessie kunnen beëindigen.
Deze sessie op 3 november trekt rustig aan het oog van de surveillante voorbij. Geconcentreerde studenten aan het werk. Het enige wat opvalt is dat sommige studenten een kwartslag gedraaid in beeld zitten.
‘Dat komt door de camera-instelling van hun telefoon. Mij maakt het niet uit, ik zie gewoon wat ik moet zien.’

Geen al te gekke dingen, af en toe wandelt er een kat door het beeld

Soms valt een student ineens weg. ‘Dat zijn meestal technische dingetjes. Kwestie van even opnieuw aanmelden. Wanneer de verbinding langer dan vijf minuten verdwenen is, leggen we dat vast in ons protocol. Dat mag de student dan uitleggen aan de examencommissie.’
Tijdens het tentamen mogen studenten niet naar de wc, dat is wel een verschilletje met wat pre-corona gewone tentamens heette. Die tentamens vinden op de Hanze trouwens ook nog plaats. In deze tentamenperiode staan er toch nog tachtig op het rooster.
Al te veel gekken dingen gebeuren er niet, zegt Y, een voormalig Hanzestudent die hoofdsurveillant is, de persoon die de surveillanten met raad en daad bijstaat.
‘Katten, dat is het zo’n beetje. Er wil er nog weleens eentje door het beeld schuiven. Waarom? Nou, ook wanneer ze op kamers wonen, maken studenten hun tentamens graag bij hun ouders thuis. Betere wifi. En zo’n kat trekt zich van tentamens natuurlijk helemaal niks aan.’

Collega Z heeft zich verbaasd over een paar studenten die dachten een tentamen te kunnen afleggen met een koptelefoon op. ‘Ik zag ook een paar studenten met oordopjes. Dat zijn dingen die in een tentamenhal ook niet zijn toegestaan. Dus waarom digitaal wel?’
Dat argument zou ook de doorslag kunnen geven in het allervreemdste dat de drie jeugdige surveillanten meemaakten. Het bed.
‘Het was erg vroeg, dat snap ik’, herinnert hoofdsurveillant Y zich. ‘En expliciet verboden is het ook niet, maar tentamen doen terwijl je nog in bed ligt… we hebben het toch maar even gemeld.’

Hoeveel tentamens neemt de Hanze dit blok af?
Volgens het Toetscentrum van de Hanze staan er van 2 tot en met 13 november 465 tentamens op de rol. Tachtig van die tentamens zijn schriftelijk (ze worden in persoon afgenomen op de Hanze).
De overige 385 tentamens worden digitaal afgenomen. Maar niet allemaal thuis, want voor 47 digitale tentamens moeten de studenten wel degelijk naar de campus reizen. (Deze digitale toetsen die on campus worden afgelegd noemt men campustoetsen).