Roken verbannen oké, maar uitbannen… nee

Op het terrein van roken is onze samenleving de afgelopen jaren sterk en snel veranderd. Van asbakken op tafel, in de klas en in de trein naar een vrijwel rookvrije omgeving. En die ontwikkeling gaat nog steeds door. Rookwaar zal verdwijnen uit de stellingen van de supermarkten, zal worden geweerd van de schoolpleinen en zal steeds meer uit het zicht verdwijnen. Voor de jongeren van nu en later zal roken iets ongewoons worden.
In Groningen hebben verschillende grote instellingen zich verbonden aan de Alliantie Nederland Rookvrij. Het Martini Ziekenhuis en het Universitair Medisch Centrum zijn per 1 januari geheel rookvrij: niemand mag roken op de terreinen van deze instellingen. Andere instellingen en bedrijven willen dezelfde kant op.

Een rookvrije omgeving is echt iets anders dan volledig rookvrije terreinen

Ook de Rijksuniversiteit (RUG) en de Hanzehogeschool maken deel uit van de alliantie. De wil van deze instituten om een bijdrage te leveren aan het creëren van een rookvrije generatie is een aanwinst voor de stad. Op deze manier kan men in de toekomst voorkomen dat jongeren, die een rookvrije omgeving gewend zijn, tijdens hun eerste studiejaar plotseling terechtkomen in een rookrijke omgeving. De eerste stappen op weg naar volledig rookvrije terreinen zijn inmiddels gezet.
Daarbij plaatsen wij een kanttekening. Omdat de RUG en de Hanze onderwijs geven aan volwassenen is hun rol anders dan die van basis- en middelbare scholen. In de stappen die de Hanze en de RUG zetten, moet men volgens ons vasthouden aan het verschil tussen een rookvrije omgeving en volledig rookvrije terreinen.

Verplaats het monopolie op keuze-vrijheid nou niet van de rokers naar de niet-rokers, zoek de balans

Rokers krijgen steeds minder ruimte, dat is een niet te stuiten maatschappelijke ontwikkeling. Tegenstanders van die tendens beroepen zich vaak op de individuele keuzevrijheid. Hoewel dit een belangrijk argument is, werkt het twee kanten op. Op dit moment is er maar één groep die daadwerkelijk een keuze heeft. Aangezien er massaal voor de ingangen van gebouwen wordt gerookt, krijgen veel niet-rokers geen kans om hun dag rookvrij door te brengen. Om dit te veranderen zijn rookvrije zones onvermijdelijk. Voor de ingangen van gebouwen moet roken worden teruggedrongen, zodat iedereen de keuze krijgt om zijn of haar dag rookvrij door te brengen.
Tegelijkertijd is het belangrijk dat het monopolie op deze keuzevrijheid zich niet van de ene naar de andere groep verplaatst. Juist nu moet er worden gezocht naar een balans waarin wordt gekozen voor verbannen en niet voor uitbannen. Roken moet worden toegestaan op plekken waar niet-rokers er geen hinder van ondervinden, plaatsen die zich bij voorkeur uit het zicht bevinden. Op die manier krijgen niet-rokende studenten en medewerkers de mogelijkheid om hun dag rookvrij door te brengen en behouden rokende studenten en medewerkers hun keuzevrijheid.

Saskia van Niekerk,
vice-fractievoorzitter Hanze Studentenbelangen Vereniging