Twee kanten van het verhaal

Mijn voeten til ik van de grond en ik leun helemaal achterover in de leren stoel. Ik kijk naar het verlichte plafond en doe mijn ogen dicht. Op dat moment denk ik aan een vraag die een collega onlangs stelde.

De collega vroeg: ‘Wat breng je mee als journalist in je beroep als docent?’
Het allereerste wat in mijn hoofd opkomt is: hoor en wederhoor. Ik heb nooit vrede met slechts één kant van het verhaal. Het is mijn tweede natuur geworden om beide kanten van het verhaal te belichten.
Als een student zegt dat hij een goed idee heeft, vraag ik: ‘Hoe weet je dat het een goed idee is?’
Met andere woorden: wat vindt ‘de ander’ van je idee?
‘De ander’ heeft mij een belangrijke les geleerd: dat het positieve niet altijd positief is.

Ik heb geleerd om het nieuws te zien als ‘de pijn van de wereld’

Ik vraag altijd ook naar het negatieve. Niet omdat ik negatief ingesteld ben, maar omdat ik weet dat het negatieve zeer informatief kan zijn.
Het nieuws is meestal negatief, zo wordt het vaak ervaren. Maar ik heb geleerd om het nieuws te zien als ‘de pijn van de wereld’. Toen ik tien jaar geleden een documentaire maakte over fysieke pijn, vertelde anesthesioloog Henk Koning dat pijn goed nieuws is. Pijn is een positief signaal dat aangeeft dat er iets aan de hand is met je lijf.
‘Stel je voor’, zei hij, ‘dat er iets ernstigs in je lijf gaande is en dat je geen pijn voelt! Dat zou nog veel erger zijn.’

Elk detail doet pijn, dat weet ik uit digitale ervaring

Om het in designtaal uit te drukken (fail fast!), hoe sneller je lijf de pijn aangeeft, hoe beter het voor je is. Daarom wil ik altijd weten wat de design-pijnpunten zijn van elk digitaal product dat studenten ontwerpen.
Designpijn.
Elk detail doet pijn, weet ik uit digitale ervaring.
En uit ervaring weet ik ook dat er behalve een digitaal leven ook nog een analoog leven bestaat. Het digitale leven is glad, pijnloos en tijdloos. Digitaal hebben we het probleem van de dood opgelost. Je kunt net zo vaak doodgaan als je wilt.
Daarentegen is er ook nog (en het zal nog even blijven) een analoog leven: ruw, pijnlijk en tijdelijk. En je hebt journalisten nodig om ons daaraan te herinneren. Net zoals het pijnsignaal dat ik nu voel. Ik hoor een stem boven me.
‘Gaat het?’
Ik doe mijn ogen open. Het is de tandarts.

Fatos Vladi is docent Interactieve Storytelling op het Instituut voor Communicatie, Media en IT

Foto: Kyle Smith