Waar kun je aankloppen met je mentale problemen?

Behoorlijk wat studenten worstelen met mentale problemen. Wat heeft de Hanze hun te bieden? En hoe ver gaat die steun?

In 2021 publiceerde het Trimbos-instituut voor het eerst een landelijk onderzoek naar de mentale gezondheid van studenten in het hoger onderwijs. Directe aanleiding voor het onderzoek waren de maatregelen die de overheid had genomen om de covid-pandemie te beteugelen. Die waren zo ingrijpend dat men zich nog meer zorgen ging maken over het welzijn van jongeren. Nog meer dan men al deed, want ook in de periode vóór covid was men daar al bezorgd over.
Uit het Trimbos-onderzoek bleek dat de helft van de studenten (51 procent) psychische klachten ervoer, en één op de acht studenten kampte zelfs met ernstige klachten.

Het eerste aanspreekpunt is altijd de docent die fungeert als studentbegeleider (of ook wel: studieloopbaanbegeleider)

In 2022 werd er, als onderdeel van de gezondheidsonderzoeken rond covid-19, nogmaals onderzocht hoe het stond met het mentaal welzijn van studenten. Uit de laatste meetronde kwam naar voren dat het aantal studenten met mentale problemen een beetje was gedaald.

Hoe dan ook, het is prettig dat studenten die met zulke problemen worstelen ergens kunnen aankloppen. Caspar Kraaijpoel, studentendecaan op de Hanze, vertelt dat er voor hen meerdere routes zijn. Het eerste aanspreekpunt is altijd de docent die fungeert als studentbegeleider (op de Hanze ook wel bekend als studieloopbaanbegeleider, SLB’er).
Die docent kan de student helpen of hem wijzen op andere mogelijkheden. Zo kunnen studenten gebruik maken van het aanbod van Hanze Student Support. Hier kan een student verschillende cursussen volgen en een gesprek met de studentendecaan aanvragen. Die kan hem verwijzen naar de studentenpsycholoog. ‘De mentale problemen staan meestal niet los van het functioneren als student’, zegt Kraaijpoel, ‘met dat laatste kunnen wij als decanen alvast aan de slag gaan. De studentenpsycholoog kan zich dan op de mentale problematiek richten.’

‘Een studentenpsycholoog heeft wel een wat andere insteek dan een reguliere psycholoog’

De studentedecanen zien het ook als hun taak om studenten voor te bereiden op hun bezoek aan de studentenpsycholoog. ‘Een student moet wel met de juiste verwachtingen naar de studentenpsycholoog gaan’, zegt Kraaijpoel. ‘Die heeft namelijk wel een wat andere insteek dan de reguliere psycholoog. De ondersteuning is bijvoorbeeld kortdurend, maximaal vijf sessies, en ze is gericht op het volhouden van je studie.’
Een kortdurend traject van vijf sessies zal volgens Kraaijpoel niet voor iedereen genoeg zijn. Zeker als het om ernstigere problematiek gaat, is het verstandig om ruimte te maken voor een langer traject bij een reguliere psycholoog.

‘Ik  brak compleet af, ik had privé een hoop stress en daarbovenop was ik opeens kostwinner geworden’

De vraag naar psychologische hulp is op de Hanze de afgelopen jaren toegenomen. In 2021 zijn er 315 studenten een traject bij de studentenpsycholoog ingegaan. In 2020 waren dat er nog maar honderd. (De cijfers over 2022 worden ergens in de komende weken bekend gemaakt).
Die groei is volgens Kraaijpoel simpelweg het gevolg van het feit dat de Hanze in deze periode extra studentenpsychologen aannam. Inmiddels staat er een team van vijf psychologen klaar. In 2019, toen de Hanze voor het eerst studentenpsychologen in dienst nam, waren dat er nog maar twee.

Toen Amber (niet haar echte naam, red.) de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening volgde, had de Hanze nog géén enkele studentenpsycholoog. ‘In mijn vierde jaar brak ik compleet af. Ik had privé een hoop stress en daarbovenop was ik opeens kostwinner geworden. Tijdens de specialisatie viel het een docente op dat het niet goed met me ging. Zij raadde me aan om een te gaan praten met de decaan. De enige hulp die die me kon bieden was studievertraging.’ Amber zette de opleiding op een laag pitje totdat de combinatie van studeren en privéproblemen te zwaar werd: ze stopte helemaal met de studie.

Soms hebben studenten verkeerde verwachtingen van de begeleiding

Inmiddels is er dus meer hulp voor studenten, maar niet iedereen is positief. Emiel, die niet met echte zijn naam in de krant wil, is ontevreden over de hulp die hij van de studentenpsycholoog kreeg. ‘Mijn ervaring met de hulpverleners op de Hanze is dat de hulp wel snel is, maar niet toereikend. Voor mij in ieder geval niet.’
Kraaijpoel reageert nuchter: soms slaat de begeleiding niet aan. ‘Wat dat betreft zijn de studentenpsychologen niet anders dan normale psychologen. Er is geen garantie op een klik tussen twee mensen.’

‘Uiteindelijk is de hogeschool geen GGZ-instelling’

Ook kan het gebeuren dat studenten andere verwachtingen hebben van de begeleiding, of dat vijf gesprekken simpelweg niet genoeg zijn. Kraaijpoel: ‘Het is natuurlijk niet reëel om te denken dat alle studenten er uithalen wat ze ervan verwachten. Ik denk wel dat het merendeel er echt wel wat aan heeft.’

De primaire taak van een hogeschool is onderwijs. Daarom zijn alle voorzieningen van Hanze Student Support gericht op het voortzetten van de studie. Kraaijpoel: ‘Uiteindelijk is de hogeschool geen GGZ-instelling. We doen natuurlijk wel ons best om ons aanbod aan te laten aansluiten bij de behoefte van de student.’

Foto (fragment): Zachary Kadolph