Waarom sommige studenten zich bekeren tot de orthodoxe kerk
De orthodoxe kerken in Nederland trekken steeds meer mensen. Ook studenten. Wat spreekt hen zo aan in de orthodoxie?
‘Mijn eerste kennismaking met het orthodoxe geloof was tijdens een reis naar Amerika’, vertelt Jeffrey Strijk (19). De rechtenstudent verbleef een maand in het christelijke dorp Granite (Oklahoma) waar iedereen elke zondag naar de kerk gaat. ‘Ik wist weinig van het geloof vanwege mijn atheïstische opvoeding, maar toen ik de kerk binnenstapte, werd ik geraakt door emotie.’
Jan Willem Oosting (19) studeert Internationale Communicatie en kan zich zijn eerste kennismaking met de orthodoxie ook nog goed herinneren. ‘Tijdens vakanties bezoeken we vaak kerken, dus ook in Griekenland. We gingen een orthodoxe kerk binnen en mijn moeder kocht iconen als souvenir’, vertelt hij. ‘Ik wist toen nog weinig van de orthodoxie en pas later besefte ik dat het voor mij het juiste geloof is.’
‘De paus nam in die periode rare besluiten, zoals het zegenen van homohuwelijken’
Terug in Nederland besloten Jeffrey en Jan Willem om zich verder te verdiepen in het geloof. ‘Ik zocht informatie over de drie verschillende stromingen binnen het christendom: het katholicisme, de protestantse kerk en de orthodoxie’, vertelt Jeffrey. Al snel vielen de katholieke en protestantse kerk voor hem af. ‘Het protestantisme is voor mij te versplinterd en past niet bij de waarden die voortkomen uit de bijbel. In de Rooms-katholieke kerk nam de paus in die periode rare besluiten, zoals het zegenen van homohuwelijken.’ Nadat deze twee waren afgevallen, bleef voor Jeffrey de orthodoxe kerk over.
Jan Willem is van huis uit katholiek opgevoed. ‘Ik zat met veel vragen over het geloof en ging online op zoek naar infomatie over de islam, het christendom en het jodendom.’ Ondertussen begon hij de Bijbel te lezen en merkte hij dat het christendom hem het meest aansprak. ‘Toen onderzocht ik de stromingen binnen het christendom. Ik kwam erachter dat de orthodoxie als enige stroming authentiek is, want de tradities zijn grotendeels te herleiden tot de begintijd van het christendom en zelfs tot de tijd daarvóór.’
‘De diensten in de orthodoxe kerk in Emmer-Compascuum waren in het Servisch, dus ik begreep weinig van de preek’
Jan Willem vindt het belangrijk dat het geloof dicht bij de oorsprong blijft. ‘God zelf verandert ook niet, en dus gelden de woorden en wetten van het Nieuwe Testament nog steeds.’
Nadat Jeffrey en Jan Willem hadden gekozen gingen zij op zoek naar een kerkgemeenschap. ‘Ik bezocht eerst de Servisch-Orthodoxe Kerk in Emmer-Compascuum, want die is dicht bij huis’, zegt Jan Willem. ‘Maar de diensten waren in het Servisch, dus ik begreep weinig van de preek.’ Jan Willem stapte naar de parochie in Groningen, waar Jeffrey in februari 2024 voor het eerst langskwam. ‘Ik had gelijk het gevoel dat ik terug wilde komen. De geur van de wierook, de klanken, het koor en de prachtige fresco’s, het raakte me.’ Jan Willem: ‘In Groningen spreekt men Engels en Nederlands tijdens de diensten, dus ik voelde mij meteen thuis.’
Het aantal orthodoxe christenen in Nederland zit in de lift, van 190.000 in 2014 tot 250.000 in 2021
Sinds de jaren 50 heeft de Stad een Russisch-orthodoxe parochie aan de Ganzevoortsingel. Vader Jan (priester) stichtte de gemeenschap, die samenkomt in een oud pinda-pakhuis. De Groningse parochie is een van de zes Russisch-orthodoxe kerken in ons land. Nederland telt in totaal veertig plekken waar orthodoxe erediensten worden gehouden. Het aantal orthodoxe christenen in Nederland zit in de lift. In 2014 noemden 190.000 mensen zich orthodox, in 2021 waren dat er ruim 250.000. ‘Elke zondag zie ik wel nieuwe gezichten’, zegt Jeffrey. Jan Willem ziet een verband met de huidige tijd: ‘Er zijn veel conflicten in de wereld en mensen zijn onzeker over hun toekomst. Ze zoeken naar houvast en betekenis, en die vind je in de orthodoxie.’
In de Ganzevoortsingel leidt Vader Onufry de diensten van de Groningse parochie inmiddels al 34 jaar
De Groningse parochie bestaat inmiddels uit een gemengde groep van orthodoxe gelovigen uit diverse landen. Verder is er een groep van Nederlanders die op latere leeftijd orthodox zijn geworden, waaronder de beide priesters. Vader Onufry leidt de diensten inmiddels 34 jaar. ‘Ik studeerde in de jaren 70 geografie aan de Rijksuniversiteit en kwam als student bij de parochie terecht. Ik werd leraar aardrijkskunde op een middelbare school, maar de zondagse diensten vond ik veel belangrijker dan lesgeven.’ Vader Onufry gooide het roer om en leefde een tijdlang in een Pools klooster. In 1990 vroeg de bisschop van Nederland hem om priester te worden van de Groningse Parochie.
De kerk voelt als een familie, iedereen zorgt voor elkaar
‘Het aantal mensen dat naar de diensten komt stijgt inderdaad. Tijdens een vergadering turfde ik de dopen van 2024: dat zijn er 39!’ Naast het feit dat de huidige tijd en de online wereld een rol spelen, wijst Vader Onufry op de kracht van de gemeenschap. Jeffrey en Jan Willem beamen dat. De kerk voelt als een familie, iedereen zorgt voor elkaar. De gemeenschap is ook belangrijk om je geloof te versterken. ‘Het lichaam van Christus is zowel de kerk als de gelovigen en daar haal ik veel kracht uit’, vertelt Jeffrey. Naast de reguliere diensten eten de gelovigen samen op woensdagavond. Op de vrijdagavonden praten de parochianen bij. ‘Het is een heel proces om orthodox te worden’, vertelt Jan Willem. ‘Je neemt een heel ander leven aan en stelt jezelf nederig op, waarbij je anderen helpt.’
‘Sinds ik me realiseerde dat Griekse iconen orthodox zijn, heb ik er standaard één in mijn auto liggen’
De orthodoxe kerk heeft ook invloed op het dagelijks leven. Jeffrey: ‘Je moet een goed gebedsleven hebben en vaak de diensten bezoeken. Houd in je hoofd het besef wie en wat je bent.’ Jan Willem: ‘Sinds ik me realiseerde dat de iconen uit Griekenland orthodox zijn, heb ik er standaard één in mijn auto liggen.’ Daarnaast draagt hij een ketting met een kruisje. Altijd, ook als hij op de Hanze is. ‘Ik sta er niet echt bij stil, maar het laat zien dat je voor bepaalde dingen staat. Ik ben niet bang om te tonen dat ik geloof en ik kom er graag voor uit.’
Afbeelding: Vader Onufry met Jan Willem (links) en Jeffrey (rechts) in de Orthodoxe Kerk in Groningen (foto gemaakt door Teo Stan)