Voor het werk hoef je het niet te doen, voor je stembanden en je gemoedrust is het niet te best en om jezelf te zijn, en toch anders dan anderen, kun je het Westen net zo goed links laten liggen. Voor studenten zit er genoeg toekomst in Groningen.
11 november is de dag waarop dik honderd studenten in de barzaal van nachtclub Oost samenklonteren voor Het Discours. Een mannetje of tien heeft, zo wordt er bij handopsteking gepeild, het plan om na de studie naar de Randstad te verhuizen. Wilbert van der Kamp, de man achter Omapost, deed dat een paar jaar geleden ook. Maar hij is terug. Sterker nog, hij woont in Oosterhouw, een danig door de tand des tijds aangeknaagd landhuis in Leens. Hij houdt Oosterhouw een jaar in de gaten voor de eigenaars die elders vertoeven, hij onderhoudt huis en tuin en verzorgt het dierenspul.
Wilbert mist de acht vierkante meter in Amsterdam eigenlijk niet eens
Onderwijl verhuurt de experimentrepeneur kamers en voert er zijn ideeën uit. Zoals onlangs Lees een Boek & Pannenkoek, waar mensen langs konden komen, hun telefoon mochten uitzetten en in de leeskamer van Oosterhouw konden genieten van een boek en door Wilbert gebakken streekpannenkoeken. Nee, hij mist het niet, z’n acht vierkante meter in de Amsterdamse Jan Evertsenstraat waar trams van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat andere weggebruikers van de straat moeten toeteren.
De eenzaamheid in Oosterhouw was in het begin best problematisch, het wonen in een leeg, groot en krakend huis bij tijd en wijle griezelig, maar na verloop van tijd voelt hij zich er thuis. ‘Kom binnenkort eens langs’, zegt hij, ‘ik kook en jullie kunnen me een handje helpen met blad harken.’
Experimentrepeneur Wilbert van der Kamp
Wilbert heeft de Randstad achter zich gelaten. Allard Medema niet. De kunstenaar (Allard studeerde Vormgeving op Academie Minerva) streek nog niet zo lang geleden neer in Niebert, maar de kamer die hij in 2013 betrok omdat hij in Amsterdam stage liep, heeft hij aangehouden. De 82-jarige hospita is inmiddels een vriendin en Allard heeft nogal wat projecten lopen in de Randstad. Mensen groeten elkaar daar niet, dat was hem bekend, maar het gaat verder, zo ontdekte hij. In de nieuwe trams zitten mensen niet meer achter, maar tegenover elkaar. ‘Elkaar aankijken ligt dan erg voor de hand, maar dat willen de mensen niet. Dus halen ze allerlei toeren uit om elkaars blikken te ontwijken. Zitten ze naar hun schoenen te staren, of naar het plafond.’ Nog iets vreemds, mensen in de Randstad praten harder, ze proberen boven het stadsrumoer uit te komen. Plattelanders begrijpen dat ze om elkaar te verstaan dicht bij elkaar moeten zijn, want wie de kracht van de elementen goed kent, weet dat je met hen de strijd niet moet aangaan.
De presentator van Het Discours zou het wel weten.
Geograaf Marten Middeldorp doet onderzoek naar verhuizingen in Nederland. Mensen blijven graag waar ze zijn. De verhuizers zijn de hoogopgeleiden, die trekken massaal naar de studentensteden, en na hun studietijd gaan ze vaak naar waar ze werk vinden. Dat zijn de twee grote verandermomenten. Verder is de Nederlander vrij bewegingsloos. Van een braindrain uit Groningen is volgens Middeldorp geen sprake. Integendeel. Groningen trekt studenten aan, mensen die anders niet naar de stad zouden komen, het gedeelte dat na de studie in Groningen blijft zorgt dus altijd voor een groei: groei van het aantal hoger opgeleiden, groei van de bedrijvigheid, groei van de inkomens, groei van de economie.
Studenten die naar de Randstad vertrekken, hebben natuurlijk wel meer banen binnen hun bereik, maar dat wordt gecompenseerd door het aantal concurrenten. Alles opgeteld en afgetrokken, per saldo maakt het allemaal nauwelijks verschil. Je kunt net zo goed in Groningen blijven. In het applaus dat op Middeldorp neerregent, klinkt opluchting door.
Foto’s: Luuk Steemers, Winsum
