Het wordt Ilona Pesman of Kirsten Hiemstra. Allebei schreven de twee ex-studenten HBO-Rechten een scriptie over werken in Duitsland en één van hen wint morgen (17 februari) de eerste scriptieprijs van Vakcentrale FNV. Jawohl, duizend euro, zo in het handje.
Hai, Ilona, ben je er klaar voor?
‘Helemaal. Hier met die prijs. Nee, ik weet niet, hoor. Eén van ons tweeën gaat winnen, maar wie is nog niet bekend. Kirsten had een achtenhalf voor haar scriptie, ik een acht. Dus… aan de andere kant, je weet maar nooit.’
Wat heb je ontdekt?
‘Het was meer een analyse. Ik heb de verschillen tussen de Duitse en de Nederlandse arbeidswetgeving naast elkaar gelegd. Om het juridisch sluitend te krijgen moest ik ook het grotere kader van de Europese wetgeving schetsen. Nou, of het gunstig is om als Nederlander in Duitsland te gaan werken hangt heel erg van je individuele omstandigheden af. Of je getrouwd bent, kinderen hebt, of je ver moet reizen, allemaal factoren die meespelen. Je kunt dus niet zeggen of het voordelig is om in Duitsland te werken.’
Waarom zou je het níet doen?
‘Natuurlijk, mensen werken ook en vooral omdat ze zich daar fijn bij voelen. Maar geld is wél een factor, en het is best nuttig om uit te rekenen wat een stap over de grens je kost en wat het opbrengt. Zo heeft Duitsland inmiddels ook een minimumloon, maar dat ligt lager dan in Nederland. Reiskostenregelingen verschillen, het ziekteverlof kent andere bepalingen, het pensioen is anders geregeld, je moet wat met je aow. Soms is het echt handiger om aan deze kant van de grens te blijven en daar een baan te vinden.’
Zou je zelf een baan in Duitsland willen?
‘Voorlopig niet. Ik zit nog wel even in Groningen, nu doe ik een pre-master en volgend jaar ga ik Nederlands Recht studeren.’
Kirsten, wat ga je met die duizend euro doen?
‘Ilona en ik hebben afgesproken om het eerlijk te delen. We hebben veel aan elkaar gehad, en we zijn ook nog steeds actief voor de FNV. Misschien dat we een taak krijgen in de voorlichting aan grensarbeiders.’
Ondanks de haken en ogen ben jij voor werken in Duitsland?
‘Je hoeft er maar één te ontmoeten. Ik sprak een vijftig-plusser die in Nederland steeds werd afgewezen, maar in Duitsland wel aan de slag kon. Dat is geweldig. Er zijn genoeg mensen die graag willen werken. Maar op de Duitslandroute moeten ze extra hindernissen nemen. Gelukkig kunnen het UWV en de gemeenten hen daar bij helpen. Dat is hartstikke nodig.’
Jij zegt: begin met de gemotiveerde werklozen.
‘Op dit moment is het niet zinnig om werkzoekenden te verplichten om ook in Duitsland te solliciteren. Ze moeten Duits leren, zich aanpassen aan de Duitse werkcultuur, ze moeten uitspitten hoe al die regelingen voor hen uitpakken. Dat doe je zomaar niet allemaal. Daarvoor moet je gemotiveerd zijn.’
Duitse ondernemers zijn natuurlijk ook niet blij met gedwongen sollicitanten.
‘Hoe hard je ook op zoek bent naar personeel, je zit niet te wachten op mensen die verplicht op gesprek komen. Dat zien de gemeentes en de UWV ook in. Sterker nog, mijn conclusie is voor een deel gebaseerd op hun ervaringen. Ook zij vinden een plicht om internationaal te solliciteren op dit moment te ver gaan.’
En er zijn grenzen…
‘Zo had ik het nog niet bekeken. Er zijn toch wel grenzen, ja.’
Kenniscentrum Arbeid
Ilona Pesman en Kirsten Hiemstra deden tijdens het schrijven van hun genomineerde scripties een beroep op de deskundigheid van het Kenniscentrum Arbeid, dat hen ook aan de opdrachten van vakcentrale FNV hielp.
Werken over de grens. Salaris, toeslagen en vergoedingen is van de hand van Ilona Pesman. Uit de pen van Kirsten Hiemstra vloeide: Grensarbeid in Niedersachsen (Noord-Duitsland) en uitkeringsgerechtigden uit de Noord-Nederlandse grensregio’s.
