New Energy Forum: de wereld gaat naar de knoppen, maar paradijs op aarde is nabij

Het New Energy Forum staat bol van de positieve energie. De wereld gaat eraan, dat is waar. Maar als we de juiste keuzes maken, is de hemel op aarde slechts een kwestie van tijd. Dat is ook waar.

‘Man, man, nou moet ik voor de tweede keer opstaan om je te corrigeren. Wat een domme actie!’, buldert een grijze man in spijkerbroek en blauw-wit ruitjesoverhemd. ‘Kernenergie! Daar heb je uranium voor nodig en waar moeten we dat dan halen? Weer in één of andere dictatuur, zeker? Steeds weer het verkeerde antwoord op de vraag: koopman of dominee? Steeds weer in zee met foute regimes. Man, man, stop daar nou eens mee.’ De misnoegde man laat zijn even daarvoor geheven armen neerdalen in een wegwerpgebaar. De veroorzaker van zijn toorn, George Verberg, hoort het op het podium van het New Energy Forum op 23 juni zichtbaar geamuseerd aan.

We hoeven helemaal geen dealtjes te sluiten met schurkenstaten

Verberg was van 1988 tot 2004 algemeen directeur van de Gasunie (dat was een tijd waarin lang niet iedereen direct aan aardbevingen dacht wanneer het woord gas viel).
Nu staat hij, net als z’n knorrige opponent gekleed in spijkerbroek en ruitjesoverhemd, vragen uit de zaal te beantwoorden. Nou ja, zaal, het is een met doek overdekt plankenterras. Verberg zet de verbolgen man op zijn plaats. ‘Uranium is heel goed uit de zee te winnen. We hoeven dus helemaal geen dealtjes te sluiten met schurkenstaten. Dus dat hebben we hier mooi opgelost.’

En die prima verhouding met de Russische president, wil een andere gast weten, hoe zat het daar dan mee? Verberg herinnert het publiek eraan dat het contact met de Russen stamt uit de jaren negentig. ‘Toen we in 1996 een contract met Gazprom sloten hadden we te maken met president Boris Jeltsin. Dat Rusland zich politiek zou ontwikkelen tot wat het nu is, dat hadden we niet voorzien en zeker niet gehoopt. Nee, we hoopten natuurlijk dat Rusland een democratie zou worden en dat zakendoen daarbij zou helpen. Wat dat betreft waren we in goed gezelschap. Wandel durch Handel, dat was het fundament onder Angela Merkels Ruslandbeleid. Maar dat heeft helaas niet zo uitgepakt. Als we toen hadden geweten wat we nu weten, hadden we die handtekening natuurlijk niet gezet.’

We moeten nu onmiddellijk iets doen, klinkt het eenstemmig, maar terneergeslagen is niemand

Op de pittige discussie na vertelt deze scène het verhaal van het New Energy Forum. Duizend bezoekers meldden zich aan en meer dan 800 van hen lieten zich niet weerhouden door de tropische temperaturen. Dát we er iets aan moeten doen, is op het EnTranCe-terrein geen vraag. We moeten nú iets doen, klinkt het eenstemmig, onmiddellijk, we kunnen echt niet wachten. Terneergeslagen is echter niemand.
Journalist Sander Heijne niet, die is blij dat er tegenwoordig meer vacatures zijn dan mensen om ze te vervullen. ‘We hebben geen permanente economische groei nodig.’

Urgenda-voorvrouw Mirjam Minnesma niet, die denkt dat er nog een wereld te winnen is, omdat er nog zoveel mensen zijn die de problemen onderschatten. ‘Ik vroeg minister-president Rutte om te schatten welk aandeel van alle CO₂ die ooit is uitgestoten, sinds 1751 dus, tijdens óns leven is uitgestoten. We schelen een paar maanden (Rutte is van februari 1967, red.), dus mijn leven is zijn leven. Hij begon te rekenen en kwam uit op dertig-veertig procent. Het ís dus tachtig procent.’
Werk aan de winkel voor Minnesma, want juist het idee van we hebben nog wel even de tijd is een lelijke misrekening. ‘Wat we nu niet doen, halen we later niet zo maar eventjes in. Het verschil tussen anderhalve graad opwarming en twee graden opwarming is massale sterfte ten zuiden van de Sahara, het verschil is een enorme afname van de biodiversiteit, het verschil is dat alle koraal dan dood is.’

Overal klinkt : aan de techniek ligt het niet, de techniek is er al, de techniek hebben we in huis

Van deze feiten, behalve misschien Ruttes foute inschatting, kijkt bijna niemand vreemd op. Veel bezoekers van het New Energy Forum zijn al druk in de weer met oplossingen voor de problematiek. En, dat is de positieve geest die de hele middag over het terrein waart, ze gaan het doen ook. Bijna iedere spreker en iedereen die je spreekt zegt het: aan de techniek ligt het niet, de techniek is er al, de techniek hebben we in huis, we weten wat we moeten doen.

Een mooi voorbeeld is Auke Hoekstra, die duizelingwekkend veel weet van elektromotoren en batterijen. Hij heeft het allemaal uitgerekend en in de Energy Barn presenteert het in razend tempo. Het probleem wás de batterij, maar dat is voorbij. De volledig recyclebare batterij is nog maar een kwestie van tijd. De elektrische vrachtwagen is in 2025 goedkoper dan de dieseltruck. De elektromotor is drie keer krachtiger, veertig keer compacter en vier keer efficiënter. De CO₂-uitstoot voor het maken is één derde van die van diesel, dat wordt snel één tiende en als Auke geen fouten heeft gemaakt (en daar ziet het voorlopig helemaal niet naar uit) ligt één honderdste in het verschiet.

Nederlanders liepen ook weg met de Toyota Prius

Er is maar één serieus probleem dat de vaart uit deze milieuvriendelijke ontwikkeling kan halen. ‘Het opschalen van de batterijproductie, dat moet snel gaan.’ Veel weerstand tegen de opmars van de e-auto verwacht hij niet. ‘Iedereen die erin rijdt, vindt het fantastisch. En Nederlanders gaan zeker snel om. Eén, de elektrische auto is binnenkort goedkoper en twéé, Nederlandse liepen ook weg met de eerste hybride auto, de Toyota Prius!’ (Gelach in de zaal.)
In de tussentijd laat Hoekstra een animatiefilmpje zien van een elektrificerende toekomst: de auto’s zijn uit het straatbeeld verdwenen, ze zijn vervangen door zelfrijdende e-karretjes. Die brengen de mensen precies op tijd naar waar ze maar willen, nooit meer wachten, altijd beschikbaar. De straten vol spelende kinderen in het groen, dat is de toekomst.

Best kans dat George Verberg het nog zal meemaken, bijna tachtig is hij (of misschien inmiddels wel helemaal), een beetje breekbaar, maar hij springt tamelijk soepel op zijn elektrische damesfiets. Het is vijf uur, de zon schijnt nog altijd ongemeen fel, Verberg draagt er een feloranje petje tegen. Hij zet koers in de richting van het Kernfysisch Versneller Instituut. Vreemd, want dat is niet de kortste weg naar zijn woonplaats Haren. ‘Hé, Verberg , alwéér de verkeerde afslag!’ zou de wrevelige man met het blauwgeruite overhemd hem hebben nageroepen, als hij het gezien had.