Studiegenoten

‘O, je wilt dus leraar worden?’
Dat is haar reactie op mijn antwoord op haar vraag wat voor studie ik doe. Een vriend van mij adviseerde me ooit om in het antwoord op die vraag altijd het beroep te vermelden dat de vraagsteller zelf had geopperd. Geschiedenis is namelijk veel te breed voor een specifiek baanperspectief. Ik had dus leraar moeten zeggen, maar dat zei ik niet. Ik maakte een beslissende fout.
‘Nee, dat is wel een hele simpele voorstelling van de studie.’
‘Wat dan? In een museum werken?’
‘Bijvoorbeeld, of koning, of minister-president worden.’
‘Huh?’

Mijn leven moet een heel stuk leuker worden dan dat van die twee saaie lullen

‘De grootste genieën en levensgenieters hebben geschiedenis gedaan, weet je dat niet? Of je nou met een mooie vrouw de hele wereld afreist en Nederland vertegenwoordigt terwijl je lachend je 33-ste rondje over de Straat van Mozambique doet of dat je als eeuwige vrijgezel de bar op het Binnenhof onveilig maakt, het zijn beide aantrekkelijke leventjes.’
‘Je maakt een grapje zeker?’
‘Natuurlijk maak ik een grapje, mijn leven moet veel leuker worden dan dat van die twee saaie lullen die toevallig een hoge positie hebben. Geschiedenis kun je beter als een schilderij van Filonov zien, de Russische avant-gardist en futurist. Zijn schilderijen bouwde hij op met hele dunne lijntjes verf, ongeveer hetzelfde als wanneer een hond trillend aan het schijten is in de winter, laagje voor laagje, steeds weer en weer. Zo kun je ook de geschiedenis en de historicus zien.’
‘Als hondenstront in de winter?’
‘Nee, niet als hondenstront. Filonov stelde zijn revolutionaire kunst in dienst van de Revolutie, dat is voor een historicus zoiets als je ziel verkopen aan de duivel. Daarnaast zijn ze ook geen futuristen, anders zou er wel een hele grote ambivalentie en ironie in het vak van de historicus zitten, denk je niet?’
‘Nu ga je iets te furr.’

Een historicus schildert het grotere geheel, hij legt een caleidoscoop op het verleden

‘Kijk, wat ik probeer te vertellen is dat een historicus probeert een compositie aan te brengen, zoals Filonov deed met hele dunne laagjes verf. Er is een perspectief op het verleden. Dat is een dun lijntje verf. Een geschiedenis bestaat echter uit meerdere lagen, meerdere perspectieven. Zoals DENK laatst aandroeg, is de geschiedenis geschreven door winnaars. Ze hebben dus een heel reëel beeld van hun geringe kansen tijdens de verkiezingen komende zomer. Maar daar gaat het nu natuurlijk niet om. Het gaat erom dat je als historicus dat dunne lijntje verf aanvult met meerdere dunne lijntjes verf, meerdere perspectieven, het grotere geheel, een caleidoscoop op het verleden’.
‘Aha, oké! Leuk om te horen, er is mij in ieder geval een ding duidelijk.’
‘En dat is?’
‘Waarom Mark Rutte nog vrijgezel is.’