Waarom ontvangt de ene student een vorstelijke stagevergoeding, terwijl de andere geen rooie cent krijgt voor het werk dat hij opknapt?
De een ontvangt een volwaardig salaris, de ander krijgt helemaal niks. De verschillen tussen stagevergoedingen zijn groot, sommigen zouden zelfs zeggen: oneerlijk. Zonder stagevergoeding wordt het wel erg lastig om rond te komen. Je zou een bijbaantje kunnen nemen om voor het benodigde inkomen te zorgen, maar naast je stage werken… dat is bijna onmogelijk. Emma, die vanwege haar stage niet met haar echte naam in de krant wil, doet dat wel, stagelopen én een extra baantje. Ze moet wel, ze heeft dat bijbaantje hard nodig om van te leven. In de zorg, de sector waarin Emma actief is, krijgen stagiairs namelijk meestal geen vergoeding.
44 procent van de studenten krijgt géén stagevergoeding
Voor het overgrote deel van de hbo-studenten is stage lopen verplicht. Een stagevergoeding daarentegen is dat niet, daarom ontvangt niet iedereen die. Een stage zonder vergoeding kan grote gevolgen hebben, onder andere door de duur van de stage. Die loopt erg uiteen, sommige studenten lopen meer dan duizend uur stage.
De gemiddelde duur van een hbo-stage is 588 uur, zo blijkt uit een onderzoek van ResearchNed onder bijna 4900 respondenten. Uit hetzelfde onderzoek, dat werd uitgevoerd in opdracht van het Interstedelijk Studentenoverleg, komt naar voren dat 44 procent van de stagiairs geen stagevergoeding krijgt. Eén van de studenten uit het onderzoek: ‘Mijn stage was zo druk dat ik mijn bijbaan moest opgeven. Dat was een pittige periode, omdat ik geen vergoeding kreeg voor mijn stage en inkomen misliep.’
Bedrijven profiteren van het tekort aan stageplaatsen
Een paar sectoren spannen de kroon. In het onderwijs krijgt 85 procent van de studenten géén stagevergoeding. In de zorg krijgt iets meer dan de helft niet betaald. Een stagiair in de sociale sector krijgt in 36 procent van de gevallen géén vergoeding. Wie denkt dat ze in de techniek en de ict flink met de geldbuidel rammelen, zit ernaast: bijna één derde van de stagiairs (31 procent) ontvangt geen rooie cent voor de stage-inspanningen. In de overige sectoren, waar men dus scheutiger is, moet nog altijd 19 procent op een houtje bijten.
Waarom betalen bedrijven niet altijd een stagevergoeding? Ken Hesselink, voorzitter van de Groninger Studentenbond (GSb) zegt dat zulke bedrijven er geen budget voor hebben. Of ze maken er geen geld voor vrij, omdat ze gebruik kunnen maken van hun positie. ‘Op veel plekken is er een groot tekort aan stageplekken. Dan kunnen bedrijven het gewoon maken om geen vergoeding te betalen.’
Emma heeft spaargeld, haar loon van de bijbaan en het geld dat haar ouders toestoppen
Emma werkt een half jaar 33 uur per week in een paramedisch beroep. Een hartstikke leuke stage, met een prima begeleiding, ze heeft zelfs eigen patiënten die ze regelmatig ziet. ‘Het enige echt vervelende is de beloning. Ik werk gratis en voor niets. Soms op onaantrekkelijke tijden. Daar zou in mijn ogen best wat tegenover mogen staan.’
Om rond te komen is Emma op haar spaargeld aangewezen, het loon van haar bijbaantje en op het geld dat haar ouders haar toestoppen. ‘Het lijkt wel alsof je een beetje een privilege moet hebben om stage te kunnen lopen’, zegt ze.
Ken Hesselink (GSb): ‘De verschillen tussen de vergoedingen zijn wel een beetje schandalig’
Hesselink zegt dat er wel meer aandacht is voor het belonen van stages. Zo nam de Gemeente Groningen begin november een motie aan die de gemeente verplicht om alleen in zee te gaan met bedrijven die hun stagiairs betalen. Hesselink: ‘We vinden het gewoon erg belangrijk dat iedereen een stagevergoeding krijgt.’ De grote verschillen tussen de stagevergoedingen vindt hij ‘wel een beetje schandalig. Op de ene plek krijg je veel meer geld dan op de andere plek.’
Uit het onderzoek van het ISO blijkt dat de gemiddelde stagevergoeding 408 euro per maand bedraagt, bij een 40-urige werkweek. Hesselink raadt studenten aan om altijd goed te kijken naar welke stagevergoedingen gebruikelijk zijn in de organisatie en de sector.
De overheid geeft bijvoorbeeld wel hoge stagevergoedingen
De GSb vindt de stagevergoeding een recht, dat een student zou moeten kunnen afdwingen. En als ze een keuze kunnen maken, moeten studenten kiezen voor de betaalde stage. De overheid geeft bijvoorbeeld hoge stagevergoedingen. Verder kunnen studenten ook nog aankloppen bij het juridisch steunpunt van het GSb.
Voor Emma verandert er niks meer aan haar situatie, haar stage zit er bijna op. Tot die tijd combineert ze haar stage met haar werk en de verslagen die ze moet schrijven voor de opleiding. Als ze op haar stage-adres een dag eerder klaar is met haar werk, zegt haar stagebegeleider. ‘Geniet van je vrije dag!’ Maar daar denkt Emma dus heel anders over. ‘Ik denk: ik moet nog aan het werk.’
Foto (fragment): Blake Cheek
