Ze zijn snel overprikkeld, kunnen niet tegen harde geluiden en raken snel in paniek. Studenten die hoogsensitief zijn, hebben het zwaar, maar sommige dingen gaan juist verrassend goed.
‘Hoogsensitieve personen, HSP’ers, zijn gevoelig voor externe prikkels, doordat hun zintuigen een minder goed of geen filter hebben’, zegt Mark Popken, die HSP’ers tegenkomt in zijn coachingspraktijk in Groningen. ‘Hun brein verwerkt de informatie die binnenkomt veel diepgaander. De één heeft dat met één van de zintuigen, de ander met meerdere.’
Hoewel er de laatste jaren veel over te doen is, is er relatief weinig onderzoek naar het verschijnsel gedaan. Wel staat vast dat hoogsensitiviteit hoogstwaarschijnlijk géén stoornis is. Het lijkt eerder een persoonlijkheidskenmerk te zijn waarvoor sommige mensen aanleg hebben.
Ze zei dat ik hoogsensitiviteit niet als een slechte eigenschap moest zien, maar als iets moois
De 21-jarige studente Verpleegkunde Anouk bijvoorbeeld. Zij schermde zich van dingen af omdat ze niet alles zo intens wilde ervaren. ‘Op een gegeven moment sprak ik met iemand die ik in de trein tegenkwam. Ze zei dat ik mijn hoogsensitiviteit niet als een slechte eigenschap moest zien, maar juist als iets moois. Op dat moment dacht ik: wat zeg jij allemaal? Daarna ben ik veel over gaan lezen en toen viel alles op z’n plek.’
Anouk kan inmiddels goed overweg met haar hoogsensitiviteit. Dat was in de eerste jaren van haar opleiding wel anders. ‘Ik legde mezelf een heel erg grote prestatiedruk op. Daardoor had ik enorm veel stress bij toetsen en verslagen. Als ik wist dat ik over vier weken een tentamen had, kon ik mezelf helemaal gek maken met allerlei scenario’s die door mijn hoofd spookten.’
Hoofdpijn, chagrijn, oververmoeidheid, maag- en darmklachten en jezelf terugtrekken
Ook presentaties voor docenten vielen Anouk zwaar. ‘Verschrikkelijk. Ik kwam niet uit mijn woorden, zat enorm hoog in mijn ademhaling en mijn hart ging tekeer. Ik ging voortdurend over mijn grenzen heen. Op den duur brak me dat vreselijk op.’
‘Iemand kan veel stress ervaren en daardoor mentale en fysieke klachten ontwikkelen’, zegt coach Mark Popken. ‘Zie het als een emmer water die gedurende de dag langzaam vol druppelt. Op het moment dat je je hier niet van bewust bent en geen actie onderneemt, stroomt de emmer over. Dit uit zich bij iedereen op een verschillende manier. Denk aan hoofdpijn, chagrijn, oververmoeidheid, maag- en darmklachten en jezelf terugtrekken uit het sociale leven.’
‘Feestjes en uitjes kunnen inderdaad erg vermoeiend zijn voor hoogsensitieve studenten’, zegt de eveneens in de begeleiding van HSP’ers gespecialiseerde Groningse coach Wieke Niemeijer. ‘Ze hebben dan eigenlijk tijd voor zichzelf nodig, maar ze willen anderen niet teleurstellen. Ook de veranderingen die het studentenleven met zich meebrengt, kosten hen veel energie.’
Tess: ‘Ik heb af en toe behoefte aan me-time om alle prikkels te verwerken’
Deze beschrijvingen komen de 24-jarige Tess (niet haar echte naam, red.) maar al te bekend voor. ‘Vooral nieuwe dingen, zoals een introductiekamp, een nieuwe klas of stages, vind ik moeilijk. Ik reageer sterker dan gemiddeld op nieuwe prikkels, waardoor ik snel overprikkeld kan raken. Nieuwe mensen leren kennen, kost me extra energie, omdat ik mezelf vaak afvraag wat andere mensen van mij vinden. Ik heb af en toe behoefte aan me-time om alle prikkels te verwerken. Het is soms moeilijk om een goede balans te vinden, omdat ik de leuke dingen ook niet wil missen.’
Hoogsensitieve personen hebben soms moeite om iemand te vinden die hen begrijpt. ‘Soms ervaar ik dingen heel anders dan andere mensen’, zegt Anouk. ‘Dan vind ik het moeilijk om mijn mening te geven. Ik heb me best vaak stilgehouden omdat ik dacht: als ik nu iets zeg, zullen mensen me raar vinden. Eigenlijk heb ik het er ook nooit met iemand op school over gehad, omdat ik het idee heb dat niemand het begrijpt. Daarom houd ik het liever voor mezelf.’
Anouk: ‘Ik kan emoties van anderen goed aanvoelen en ik ben heel creatief’
Hoogsensitief zijn is best pittig, maar gelukkig kleven er ook voordelen aan. Coach Wieke Niemeijer, die schat dat één op de vijf studenten hoogsensitief is, noemt er een paar. ‘HSP’ers zijn empathisch en opmerkzaam. Ze zijn goed in het leggen van verbanden en ze denken goed na voordat ze een beslissing nemen.’
Anouk herkent het. ‘Ik kan emoties van anderen goed aanvoelen, heb een hoge mate van bewustzijn en ben heel creatief. Ook heb ik een goed ontwikkelde intuïtie waarop ik kan vertrouwen.’ Tess: ‘Ik ben behulpzaam en heb een sterk inlevingsvermogen. Een voordeel is dat ik vaak op een creatieve manier een oplossing kan bedenken voor ingewikkelde situaties. Daarnaast kan ik snel verbanden leggen. Deze eigenschappen zijn handig bij groepsopdrachten en het stampen van tentamenstof.’
Als student wil je natuurlijk alles uit je studie en studententijd halen. Popken adviseert: ‘Als je hoogsensitief bent zul je moeten leren om een balans te vinden. Met andere woorden: je moet een manier vinden waarop je je batterij tussentijds oplaadt.’
Foto: Elyas Pasban
