Slaap, studentje, slaap

Wij hopen dat de lessen nooit meer om half negen beginnen en dat Maartje haar douche het weer goed doet. Dat schreven Wendy & Shirley op het wenskaartje dat ze in de houten kerstboom in de hal van de Van OlstToren prikten. Dat van die douche van Maartje blijft een kwestie van bidden en hopen, maar dat de lestijden weleens zouden kunnen veranderen in de door Wendy & Shirley gewenste richting is geen utopie meer.

Slapen is weer eens hartstikke hot. Zo beveelt de gezaghebbende American Academy of Pediatrics middelbare scholen aan het eerste lesuur zestig minuten later te laten beginnen dan gebruikelijk. De reden? Het moment waarop de slaapbehoefte toeslaat hangt samen met de leeftijd: tot het 21-ste jaar wordt dat steeds later op de dag. Pubers vallen het laatst in slaap en dus zijn ze ’s ochtends niet goed uitgeslapen, zo stellen slaaponderzoekers al langer vast. Onlangs werd daar belangrijk bewijs aan toegevoegd door twee wakkere leerlingen van de middelbare school. Anne Siersema en Amy Pieper uit Coevorden verzamelden 4743 cijfers van 471 scholieren (die ze indeelden in vroege en late slapers) en bekeken of het tijdstip waarop de leerlingen een toets maakten samenhing met de hoogte van het cijfer dat ze haalden. En ja, hoor: late slapers scoren in de eerste lesuren van de dag een half punt lager dan vroege slapers.
Anne en Amy, die hun onderzoek deden voor hun profielwerkstuk, wonnen er vorig jaar de Onderwijsprijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen mee. En in december zijn hun gegevens omgewerkt tot een wetenschappelijk artikel voor het tijdschrift Journal of Biological Rhythms, waarin Anne en Amy als mede-auteur staan geboekstaafd.

late slapers scoren in de eerste lesuren van de dag een half punt lager dan vroege slapers

Of Nederlandse hogescholen door deze nieuwe kennis over zullen gaan op het verlaten van de aanvangstijden is nog ongewis. Maar als ze goed uitgeslapen zijn doen ze het wel. Dat zal vermoedelijk te laat zijn om aan de wens van Wendy & Shirley tegemoet te komen. Maar zij kunnen hun slaap wel bevorderen door een aanpassing van hun gedrag. De jeugd van tegenwoordig (en reken daar ook maar oudere jongeren en jongere ouderen onder) blijkt massaal uit de slaap te worden gehouden door het binnen handbereik houden van tablets, smartphones en dergelijke. Die aanwezigheid verhoogt echter de alertheid van de eigenaar, waardoor zij/hij de slaap niet kan vatten. Bovendien stralen die apparaten blauw licht uit: precies het type licht dat de mens afhoudt van een goede nachtrust.